rộng hẹp thì liệu cho vừa, đem các cần tre cắm hàng chữ nhất ở trong ao; ở đáy
ao lại dùng một cây gỗ dài nhỏ làm máy, đè lên đầu các cần tre, uốn các càn tre
đều cong như hình cung khiến các ống tên đều chiếu chếch lên trời. Ở trên máy
ấy trồng một cột gỗ, đầu cột có bánh xe. Xong rồi lấy dây gai buộc vào giữa
cây ngang máy, dẫn dây vào bánh xe đầu cột như phép ròng rọc và kéo ra đằng
sau. Cách hơn 30 bước, lại đào một cái lỗ tròn, đặt tấm ván làm máy như phép
thiên la áp trại
1
, đem các đầu dây ấy buộc vào giữa cái máy ván, rồi lấp bằng
trên mặt đặt đi. Rồi đem quân khiêu chiến, giả cách thua chạy, quân giặc đuổi
theo thì xéo vào chỗ ván máy, ván sập thì dây gai kéo, dây gai kéo thì máy
trong ao đều rớt mà các cần tre đều bật lên, tên thuộc độc ở trong các ống đều
bắn tung lên, quân giặc đều chết. Cho nên Bảo thư nói rằng “Chinh phu hóa
thành mo nang (bị gió thổi rơi)” là thế đấy.
*
* *
PHÉP ỐNG TÊN GIẤU HÌNH.
Một hôm tôi hỏi bạn rằng: Trước Ngọa-long
2
có phép bắn một phát mười
tên, đấy là liên nỗ. Nay lấy trí khôn của chúng ta mà bàn thì một phát nỏ có thể
bắn được mười tên không?
Bạn tôi trả lời rằng: Trí khôn của cổ nhân ta đâu dám bì. Nhưng thánh nhân
có nói: Người ngu nghĩ nghìn điều hẳn cũng có một điều được. Nay tôi ngồi
yên mà nghĩ được một phép diệu gọi là ống tên giấu hình. Phép ấy một nỏ
cũng có thể bắn một phát vài chục tên.
Tôi xin được biết đại lược phép ấy.
Bạn nói: Phép này nên dùng tre núi làm một cái ống dài 5 thước 5 tấc, trên
đầu ống làm miệng, dưới ống để mắt, dưới mắt lại để thừa độ hơn 2 tấc. Lại đo
tự chỗ mắt để trở xuống cách 1 tấc dùi ngang một lỗ. Lại đo tự lỗ ấy trở xuống
1 tấc, nửa trên để vậy, nửa dưới cắt hai bên đi, chỗ cắt thì đóng hai cái đanh
thau như hình chữ nhị (
二). Xong rồi, bèn làm một cái nỏ to thật khỏe, trước
lấy dây nỏ buộc vào đầu cánh bên tả của nỏ, dây dư thì luồn qua lỗ ngang dưới
ống tên, rồi đem dây buộc sang cánh bên hữu của nỏ. Xong rồi, làm một cái
giá gỗ như hình chữ tỉnh (
井), giữa giá dựng một cái cột cao 1 thước 1 tấc, có
bốn bánh xe để tiện xoay chuyển mà bắn. Lúc dùng thì đem nỏ ấy để lên đầu
cột ở giữa cái giá, lấy dây mây buộc cho chắc, rồi sau cho người kéo dây nỏ
