51- TRAO MỆNH CHO TƯỚNG SÚY:
Việc yên nguy của xã tắc đều tùy thuộc vào một người chủ tướng nên mới
khiến quan Thái Sử giữ trai giới ba ngày, đến Thái Miếu bói ở mu rùa để chọn
ngày tốt trao rìu búa.
Vua đi vào cửa miếu, quay mặt về hướng tây mà đứng, tướng quay mặt về
hướng bắc mà đứng.
Vua tự cầm đầu rìu đưa cán cho tướng mà nói rằng: Từ đây cho tới trời,
tướng quân hãy lo chế ngự.
Rồi cầm cán búa đưa lưỡi búa cho tướng mà nói rằng: Từ đây cho tới vực
thẳm, tướng quân hãy lo chế ngự.
Tướng nhận búa rìu lạy tạ mà trả lời Vua : Hạ thần nghe rằng việc nước
không thể theo ngoài, trị quân không thể theo trong. Hai lòng không thể thờ
vua, chí khí chia lìa không thể ứng phó với địch quân. Thần đã chịu mệnh, cầm
rìu búa, không dám sống mà trở về. Mong Vua ban cho thần một lời nói trao
mệnh, nếu Vua không chịu thần không dám làm tướng.
Làm như thế thì trên không có trời. dưới không có đất, ở trước mặt không có
địch, ở sau lưng không có Vua.
52.- DÙNG TƯỚNG :
Đời sau dùng người không được như thế. Nghị bàn một người mà phần thi
hành về một người khác. Như thế người nghị bàn không biết sự khó khăn của
người thi hành mà chỉ nói lý thuyết cao siêu. Người thi hành muốn tuân thụ ý
của người nghị bàn nhưng không hợp với thời cơ. Thậm chí có khi một người
thi hành mà có tới mấy chục người nghị bàn. Ở giữa kẻ hiền và người gian lẫn
lộn, kẻ thương và người ghét đều theo ý riêng của mình mà nói. Kẻ thương tuy
ít mưu nhưng cũng phụ hội mong cho thành. Kẻ ghét tuy mưu hay những tìm
nhiều cảnh để khuấy rối. Không biết liệu lường địch yếu hay mạnh như thế nào
mà cứ cho rằng đánh ít thì thắng ít, đánh nhiếu thì thắng lớn. Không hỏi thời
thế khó dễ như thế nào mà thấy quân nghỉ ngơi thì buộc tội trì hoãn, thấy quân
giữ vững thì buộc tội biếng nhác. Kẻ thi hành liếc trái, nhìn phải, muốn đánh
hay giữ, tới hay lui, đều không tự chủ được.
Đến khi có mười cỗ xe nguyên nhung chưa kịp đi mà quan trên đã ban lệnh
rối rít, mệnh lệnh trong quân đã định mà bọn áo gấm ngồi cao đã tới làm rộn,
việc đem sĩ tốt ra mà đánh hay đem tướng ra mà đánh đều do bọn nghị bàn đề
