lúc cần kíp, nháy mắt còn chưa kịp, dẫu có dùng phép kỳ, đâu có thể mình tự
dùng được hay sao?
177.- DÙNG NHÂN TÀI:
Bậc vương giả có nhiều người làm tay chân, tai mắt, bậc đại tướng có lắm
kẻ làm vây cánh giúp rập. Cho nên quân đội dùng nhân tài giống như triều
đình.
Có hạng trí sĩ (kẻ sĩ có mưu trí) coi việc tham mưu, việc tán hoạch, việc mưu
lược, dùng ngay dưới trướng để quyết định việc quân cơ.
Có hạng dũng sĩ (kẻ sĩ mạnh dạn) như là kiêu tướng, kiện tướng, mãnh
tướng … chuyên lo việc quyết chiến, xung đột, dẫn quân đảm đương các việc
nguy hiểm trước mọi người.
Có hạng thân sĩ (kẻ sĩ thân cận) như là tư tướng, ốc tướng, nha tướng, cốt
để hầu gần ở hai bên mình, tuyên bố mệnh lệnh, nắm giữ cơ quyền.
Có hạng thức sĩ (kẻ sĩ biết rộng) hiểu trận nghi, biết biến hóa xem cảnh trí,
thăm dò mây, nước, gió, mưa, xét đất đai, thấy rõ địch tình, biết được điều sâu
kín, nhỏ nhặt, quyết định việc quân tới, lui, ngừng nghỉ.
Có hạng văn sĩ (kẻ sĩ văn học) thông suốt việc xưa nay, hiểu rõ dịch lý, giữ
gìn nghi tiết, soạn thảo các tờ hịch sớ, từ, chương …
Có hạng thuật sĩ (kẻ sĩ biết pháp thuật) thông thạo các việc thần linh, âm
dương, ngày giờ tốt xấu, bói toán, pháp thuật, để làm lợi cho mình, tổn hại cho
địch.
Có hạng số sĩ (kẻ sĩ coi về toán số), coi sổ sách kế toán, quân số, việc bổ
dụng, thăng thưởng, quân nhu …
Có hạng kỹ sĩ (kẻ sĩ khéo léo) như kiếm khách, cảm tử, giỏi việc trộm cướp,
giỏi việc du thuyết, gián điệp, ra vào thành lũy của địch một cách dễ dàng…
Có hạng nghệ sĩ (kẻ sĩ có nghề riêng) lo về tiền của, khí cụ, đào hào rãnh, tu
bổ vật hư hỏng, sáng chế các máy móc lạ lùng…
Ngoài ra, mỗi người đều có biệt tài, thí dụ như cười đùa, nhảy múa, chưởi
mắng, ca hát, nấu nướng, giả dạng, chạy nhanh …
178.- TRÍ VÀ LỰC:
Trời sinh ra người, nếu khí tụ tại trung hư thì sinh ra trí tuệ, nếu khí tan ra
bốn tay chân thì mộc mạc. Mộc mạc thì có nhiều sức. Kẻ trí thì yếu ớt. Những
