LỜI GIỚI THIỆU
TADEUSZ DOLEGA MOSTOWICS (1898 - 1939) là nhà văn tài
hoa của nền văn học cận đại Ba Lan. Hoạt động văn học trong cuộc đời
ngắn ngủi nhưng đầy hấp dẫn và thành công của ông diễn ra trong thời kỳ
20 năm tồn tại và phát triển của đất nước Ba Lan tư sản, giữa hai cuộc
chiến tranh thế giới (1919-1939), trong bối cảnh đất nước vừa giành lại
được độc lập sau hàng thế kỷ bị các thế lực đế quốc chia cắt, bị xóa hẳn tên
trên bản đồ thế giới. Thời kỳ phức tạp nhiều chao đảo với mỗi thăng trầm ở
trong nước và trên thế giới ấy đã được TADEUSZ DOLEGA
MOSTOWICS lấy làm bối cảnh cho các tác phẩm nổi tiếng nhất của ông:
Thầy lang, Giáo sư Vin-tru-rơ, Đường công danh của Ni-cô-đem Đyz-ma.
Khác hẳn với tác phẩm Đường công danh của Ni-cô-đem Đy-zma
được viết bằng ngòi bút hiện thực phê phán kiệt xuất, Thầy Lang là tiểu
thuyết tâm lý xã hội được sáng tác theo khuynh hướng của chủ nghĩa tình
cảm.
Nhân vật chính của tác phẩm là giáo sư tiến sỹ y khoa Vin-tru-rơ, một
nhà phẫu thuật tài năng của Ba Lan thời bấy giờ. Đang ở trên đỉnh cao của
danh vọng và quyền lợi thì một tai họa đột ngột xảy đến: vợ ông đã bỏ nhà
ra đi với người yêu sau tám năm chung sống cùng ông, mang theo đứa con
gái nhỏ duy nhất mà ông vô cùng yêu thương, để lại một bức thư vĩnh biệt,
trong đó nàng thú thật rằng chưa bao giờ yêu ông. Quá đau khổ, giáo sư
Vin-tru-rơ lang thang, ông bị bọn vô lại cho uống rượu say, cướp sạch quần
áo, tiền bạc, đánh vào đầu, khiến ông bị mất trí nhớ, không nhớ mình là ai.
Từ đó bắt đầu cuộc đời lang thang, phiêu bạt, chìm nổi của một con người
bần cùng, vô gia cư, không chốn dung thân, không người thân thuộc, thậm
chí không biết mình là ai, tên là gì, không biết mình sống để làm gì, sống
cho ai.
Nhưng những kỹ năng nghề nghiệp vẫn tồn tại trong con người mất trí
nhớ của ông, nhất là khi cần cứu chữa cho người bệnh. Được nhận vào làm
công cho người chủ cối xay bột Prô-cốp, giáo sư Vin-tru-rơ (dưới cái tên
