không biết liệu Chúa có tồn tại hay không, nhưng tôi biết rằng mình chẳng
được gì từ việc trở thành một người vô thần nếu Chúa không tồn tại, trong
khi đó lại phải mất nhiều thứ nếu như Chúa có tồn tại. Do đó, điều này biện
minh cho niềm tin của tôi về Chúa.
Nhưng ý tưởng đằng sau thuyết đánh cược của Pascal có nhiều ứng dụng
cơ bản nằm ngoài phạm vi thần học. Ý tưởng đó đại diện cho toàn bộ khái
niệm về kiến thức. Nó loại bỏ nhu cầu hiểu được các khả năng xảy ra của
một biến cố hiếm (kiến thức của chúng ta còn nhiều giới hạn cơ bản về
những điều này), thay vào đó, chúng ta có thể chú trọng đến phần thưởng
và lợi ích của một sự kiện nếu nó xảy ra. Chúng ta không thể tính toán
được khả năng xảy ra của các biến cố cực hiếm; nhưng dễ dàng biết chắc
được tác động của một biến cố đối với mình (biến cố càng hiếm, khả năng
xảy ra càng ít). Chúng ta có thể biết rõ về hậu quả của một biến số, ngay cả
khi không biết làm cách làm cho nó có thể xảy ra. Tôi không biết về khả
năng xảy ra của một trận động đất, nhưng có thể hình dung mức độ ảnh
hưởng mà San Franciso phải chịu nếu có động đất xảy ra ở đây. Để đưa ra
một quyết định, bạn cần phải tập trung vào các hậu quả (thứ có thể biết
được) thay vì vào khả năng xảy ra (thứ không thể biết được) - đây chính là
ý tưởng trung tâm của tính bất định. Phần lớn cuộc đời tôi đều dựa vào nó.
Bạn có thể dựa trên ý tưởng này để hình thành một lý thuyết tổng quát về
việc ra quyết định. Tất cả những gì bạn phải làm là giảm nhẹ các hậu quả.
Như đã nói, nếu danh mục đầu tư của tôi chịu ảnh hưởng bởi sự sụp đổ của
thị trường - thứ mà mình không thể tính toán trước được, tất cả những gì tôi
cần làm là mua bảo hiểm, hoặc thoát ra ngoài và đầu tư số tiền còn lại đó
vào các loại chứng khoán ít rủi ro hơn.
Thực ra, nếu thị trường tự do đạt được thành công, đó chính là vì chúng
cho phép thực hiện quá trình thử-sai mà tôi gọi là “mày mò ngẫu nhiên”
(stochastic tinkering) về phần các nhà hoạt động đơn lẻ đang cạnh tranh -
những người rơi vào lối liên tưởng ngụy biện - nhưng thật ra lại cùng tham
gia vào một dự án lớn. Chúng ta ngày càng học cách thực hành mày mò
ngẫu nhiên mà không biết về nó - nhờ vào các nhà doanh nghiệp quá tự tin,
các nhà đầu tư ngây thơ, các chủ ngân hàng đầu tư tham lam, cũng như các
