Chúng tôi chủ yếu nói về văn chương, mỹ học hay lịch sử về những người
có trí tuệ xuất chúng. Mandelbrot có thể kể những cầu chuyện về những
nhân vật đầy ấn tượng mà ông đã hợp tác trong thế kỷ qua, nhưng không
hiểu sao tôi vẫn thấy cá tính của các nhà khoa học không thú vị bằng cá
tính của những người uyên bác trí rộng tài cao. Cũng như tôi, Mandelbrot
quan tâm đến những người tao nhã lịch thiệp có khả năng kết hợp được
những đặc điểm mà nhìn chung là không thể tồn tại cùng nhau. Người duy
nhất mà ông thường nhắc đến là Baron Pierre Jean de Menasce mà ông đã
gặp tại Princeton vào thập niên 50, khi đó là bạn cùng phòng của nhà vật lý
Oppenheimer. De Menasce chính là kiểu người mà tôi quan tâm, là hiện
thân của Thiên Nga Đen. Ông xuất thân từ tầng lớp thương gia giàu có
người Do Thái Alexandria, nói tiếng Pháp và tiếng Ý giống như những
người Cận Đông đầy phức tạp. Tổ tiên của ông đã dùng cách phát âm của
Venice để đặt cho họ Ả Rập của mình, thêm vào đó tước hiệu cao quý của
Hungary và biến thành dòng dõi hoàng tộc. De Menasce không chỉ cải đạo
để theo Cơ đốc giáo mà còn trở thành một linh mục Dominica và một học
giả vĩ đại về ngôn ngữ Xê-mít và Ba Tư. Mandelbrot luôn chất vấn tôi về
Alexandria vì ông luôn tìm kiếm những nhân vật như thế.
Đúng vậy, những nhân vật có trí tuệ tinh thông chính là người mà tôi tìm
kiếm trong đời. Người cha uyên bác của tôi - nếu còn sống, cũng chỉ lớn
hơn Benoit M. hai tuần tuổi - rất thích bầu bạn với các vị linh mục dòng
Tên vô cùng có học thức. Những vị khách này luôn chiếm chỗ của tôi ở bàn
ăn khi đó. Tôi còn nhớ một người có bằng y khoa và bằng Tiến sĩ vật lý
nhưng lại dạy tiếng Xy-ri (Aramaic) cho người dân địa phương tại Viện
ngôn ngữ phương Đông Beirut. Công việc trước đó của ông là dạy môn vật
lý cho trường trung học, và công việc trước đó nữa có lẽ là giảng dạy tại
trường y. Sự uyên bác này gây cho cha tôi ấn tượng vô cùng manh mẽ hơn
bất kỳ công trình khoa học nào. Có lẽ chút gien di truyền nào đó trong tôi
đã thôi thúc bản thân mình phải tránh xa những kẻ phàm phu tục tử
(bildungsphilisters).
Mặc dù Mandelbrot thường bộc lộ sự ngạc nhiên trước tính khí của
những người có học vấn uyên bác nhưng kiêu căng tự phụ và những nhà
