các công cụ Extremistan - thứ thay thế cho đường cong này - lại không
chấp nhận những dàn trải lớn thầm lặng.
Tôi không biết rằng nghiên cứu của Mandelbrot có ý nghĩa bên ngoài
phạm vi mỹ học và hình học. Khác với ông ta, tôi không bị tẩy chay: tôi
nhận được sự khích lệ từ rất nhiều người thực hiện và những người ra quyết
định, cho dù không phải từ những nhân viên phụ trách nghiên cứu của họ.
Nhưng đột nhiên, tôi lại nhận được sự xác minh ít ngờ tới nhất.
Robert Merton và Myron Scholes là hai sáng lập viên của một công ty
đầu tư tài chính có tên là Qũy đầu tư mạo hiểm Long - Term Capital
Management (LTCM) mà tôi đã đề cập ở Chương 4. Đó là nơi tập hợp
những con người kiệt xuất, với lý lịch xuất sắc và có địa vị cao nhất trong
giới học giả. Họ được coi là những thiên tài. Những ý tưởng của lý thuyết
quản lý danh mục đầu tư đã mở đường cho cách quản lý rủi ro của họ về
những kết quả có thể xảy ra - nhờ vào những phép tính “tinh vi” của mình.
Họ tìm cách nâng lối ngụy biện trò chơi lên thành các ứng dụng tầm cỡ
công nghiệp.
Sau đó, suốt mùa hè năm 1998, một tổ hợp các sự kiện lớn, được khơi
mào bởi cuộc khủng hoảng kinh tế ở Nga, đã xảy ra nằm ngoài mô hình
tính toán của họ. Đó là một yếu tố Thiên Nga Đen. LTCM vỡ nợ và gần
như kéo theo nó cả một thể chế tài chính, khi tất cả đồng loạt bị ảnh hưởng.
Vì các mô hình của họ loại trừ xác suất của những độ lệch lớn, họ tự nộp
mình trước những rủi ro khủng khiếp. Ý tưởng của Merton và Scholes cũng
như ý tưởng của Lý thuyết quản lý danh mục đầu tư hiện đại, bắt đầu sụp
đổ. Mức độ thiệt hại lớn đến mức chúng ta không thể lờ đi trò đùa trí tuệ
này. Tôi cùng nhiều bằng hữu cho rằng các nhà lý luận của Thuyết quản lý
danh mục đầu tư hiện đại sẽ phải chịu chung số phận với các công ty thuốc
lá họ đang đốt những đồng tiền tiết kiệm của người khác và sẽ sớm phải
giải trình về hậu quả của những phương pháp bắt nguồn từ đường cong
Gauss mà họ đưa ra.
Nhưng chẳng có gì xảy ra cả.
Thay vào đó, các sinh viên đang theo học MBA (Thạc sỹ quản trị kinh
doanh) tại các trường kinh doanh lại tiếp tục cắm đầu học môn Lý thuyết
