Thiền sư CỨU CHỈ
(Đời thứ 7, dòng Vô Ngôn Thông)
Sư họ Đàm, quê ở làng Phù Đàm, phủ Chu Minh. Thuở nhỏ Sư rất ham học, đọc
suốt các sách Tam giáo. Một hôm, Sư tự than:
“Khổng và Mặc câu chấp về lẽ có, Lão và Trang đắm đuối về lẽ không, những
sách thế tục chẳng phải phương pháp giải thoát. Chỉ có Phật giáo chẳng kể có hay không,
có thể liễu thoát sanh tử, nhưng phải siêng năng tu trì giữ giới thanh tịnh và tìm thiện tri
thức ấn chứng mới được.”
Nhân đó Sư xả tục xuất gia, tìm đến Ấp Sơn, chùa Cảm Ứng xin làm đệ tử
Trưởng lão Định Hương.
Giờ tham thỉnh, Sư hỏi:
- Thế nào là nghĩa cứu kính?
Trưởng lão im lặng giây lâu, hỏi lại Sư:
- Hiểu chưa?
Sư thưa:
- Chưa hiểu.
Trưởng lão bảo:
- Ta đã cho ngươi nghĩa cứu kính.
Sư suy nghĩ.
Trưởng lão bảo:
- Lầm qua rồi!
Ngay câu nói này, Sư thấu triệt ý chỉ. Nhân đó Trưởng lão đặt tên Sư là Cứu Chỉ.
*
* *
Sau, Sư lên chùa Quang Minh, núi Tiên Du (Bắc Ninh) ở luôn trong đó chuyên tu
hạnh đầu-đà, trọn năm không bước chân xuống núi. Tiếng đồn tới kinh đô, vua Lý Thái
Tông cho mời mấy phen mà Sư không đến. Đích thân Vua ba lần đến chùa Sư thưa hỏi.
Thái sư Lương Văn Nhậm rất kính trọng Sư.
*
Khoảng niên hiệu Long Thụy Thái Bình (1054-1059), Tể tướng Dương Đạo Gia
lập chùa Diên Linh trên núi Long Đội, Yên Lãng thỉnh Sư trụ trì. Cố từ chối mà không
được, Sư đành hạ sơn. Ngày ra đi, Sư nói: “Ta chẳng trở lại đây nữa.” Cầm thú trong núi
kêu buồn suốt ba tuần mà chưa dứt.
*
