Joseph lẳng lặng tán đồng.
- Tôi phải đi nếu không họ sẽ xử bắn tôi.
Graber nói vậy nhưng Joseph không trả lời.
- Nếu tôi đào ngũ có lẽ cha mẹ tôi và vợ tôi bị bắt và giết chết.
Joseph vẫn không nói gì.
- Tôi phải đi tuy biết rằng lý lẽ của tôi không còn là lẽ phải tuy rằng đó là
lý lẽ của hàng triệu người như tôi. Chắc ông khinh bỉ chúng tôi.
- Tôi làm gì được cái vinh dự ấy.
Graber nhìn Joseph, không hiểu.
- Còn ai nói đến khinh bỉ, chỉ có mình ông thôi! Tại sao chú trọng nhiều
đến vấn đề ấy? Tôi có khinh bỉ Pohlmann đâu? Tôi đâu có khinh bỉ những
người cho tôi ẩn núp và mỗi đêm họ liều mạng vì tôi? Nếu không có họ tôi
sống sao được đến ngày nay? Kể ra ông cững ngây thơ!
Bất thần, ông ta mỉm cười, cái mỉm cười lạ hẳn đối với khuôn mặt của
ông.
- Chúng ta đi xa đề tài quá, và chúng ta nói nhiều quá. Không nên nói
nữa và cũng không nên suy nghĩ nữa. Đừng nên suy nghĩ vội, suy nghĩ làm
cho yếu người. Việc cũ cũng làm cho người ta ủy mị. Bây giờ chưa đến lúc
suy nghĩ. Bây giờ chỉ có một mục tiêu không được xao lãng: sống cái đã.
Joseph ngoảnh mặt lại đống đồ hộp.
- Cái này giúp mình sống. Tôi nhận, cám ơn ông.
