Chương 14
Không quên quy chiếu
Trong khi tìm cách diễn đạt ý, thông tin sao cho ngắn gọn nhất, có thể bạn đã loại bỏ một yếu tố tưởng chừng như vô nghĩa nhưng lại cần thiết, khiến cho câu bị lỗi quy chiếu.
K
hi viết, bạn diễn đạt ý, thông tin thành một câu - rồi nhiều câu - với mệnh
đề, cụm từ và từ đơn lẻ. Những thành phần này phải luôn ở đúng chỗ, để câu
không bị sai về quy chiếu và độc giả không bị bối rối. Theo một giảng viên
môn văn, “câu sai quy chiếu là câu có cấu trúc buộc người đọc hiểu một vật
hay một người này trong khi người viết muốn chỉ một vật hay một người
khác.
Tức người viết muốn nói tới A nhưng độc giả lại nghĩ đến B.
Sai quy chiếu là một trong những lỗi thường gặp trong viết lách, xuất hiện
khá nhiều trên mặt báo.
Ví dụ:
Đi ra đường Nguyễn Huệ, tòa nhà Sun Wah lộng lẫy trong ánh nắng.
Về mặt ngữ pháp, câu này có nghĩa: tòa nhà Sun Wah đang đi ra đường
Nguyễn Huệ, trong khi người viết muốn nói rằng mình đi. Chắc hẳn độc giả
sẽ phải đọc lại - ít nhất một lần, để hiểu cho đúng:
Đi ra đường Nguyễn Huệ, tôi nhìn thấy tòa nhà Sun Wah lộng lẫy trong ánh
nắng.
Một ví dụ khác, đọc được trên báo:
Vì vậy, từ lúc nhập viện cho tới khi xuất viện, cảnh sát luôn theo dõi người
phụ nữ này,...