THƯƠNG NHỚ MƯỜI HAI - Trang 96

Lễ như thế, chưa đủ: về nhà còn lễ nữa. Nhưng muốn lễ thế nào thì lễ, vào
ngày tết Trung Nguyên nhà nào cũng phải nấu một nồi cháo trắng múc ra
từng chén đặt ở trước nhà, và nhang đèn vàng mã, chè đường bỏng bộp bầy
ra để cho các u hồn phảng phất ở chung quanh đó tìm lại mà phối hưởng.
Lễ xong, các phẩm vậy ấy người nhà thường không ăn, mà để cho các
người nghèo khó đến giành giựt để ăn hoặc cho vào bị đem về nhà.
Sống ở trong này, thì tôi không thấy các thành phố ăn tết Trung Nguyên
như thế. Có thể bo rằng bà con miền Nam ăn tết to hơn: xí nghiệp, Công ty,
tư sở, công sở nào cũng cứng rồi quay ra uống lave, nhậu với thịt quay
bánh hỏi, không cứ vào đúng ngày rằm tháng bảy mà có thể vào bất cứ
ngày nào từ rằm đến ba mươi, vui lắm, nhộn nhịp lắm, nhưng không có
mấy nhà nấu cháo bầy ra đường và bầy chè lam, bỏng bộp để tiếp đón
những oan hồn đi qua, như ở Bắc.
Tôi còn nhớ lúc nhỏ, vào những đêm cúng cháo chúng sinh như thế xong
rồi, lên giường nằm ngủ, tôi thích tưởng tượng ra những cảnh cô hồn ở các
nơi kéo nhau về ăn cháo, tranh giành bỏng bộp, chè lam và giành giựt nhau
những cái áo cắt bằng giấy tàu xanh đỏ, những thoi vàng bẻ bằng nan nứa
ngoài bọc giấy vàng hay những tờ giấy tiền làm bằng những tờ thiếc tráng
tượng trưng cho bạc và những tờ thiếc quét “hoè” tượng trưng cho vàng.
Nhớ lại như thế tức là nhớ lại cả một thời bé dại, nhà chưa có gì, tôi còn đi
học “Dương Tiết” ở nhà cụ Tú Tăng đầu Hàng Gai. Học xong, về nhà, bắc
chõng ra giữa sân nhìn lên trời xem mây bay rồi ngủ lúc nào không biết.
Đến khi thức dậy thì mẹ tôi đã đếm xong những thiếc buộc lại từng bó ngàn
tờ một. Nồi lá hoè cũng vừa nấu xong, thấy tôi lấy một cái chổi cọ dúng
vào nồi lá hoè, phết lên tờ thiếc thành một mày vàng sẫm. Tôi phụ trách
gấp đôi những tờ thiếc lai, phơi lên những cái “vè” nhỏ làm bằng tre, mắt
ướt để ra ngoài. Khi nào hoè khô, một người em tôi lấy xuống, xếp đếm
từng trăm một, buộc lại thành bó một ngàn, thỉnh thỏang để một miếng giấy
để đánh dấu từng trăm một.