Thù Bồ Tát ở núi Ngũ Đài đây là một nơi hương lửa thanh tĩnh biết mấy ngàn năm
trời, nay có thể nào dung một người bậy bạ như thế mãi được! Ngươi hãy theo ta
vào đây rồi ta liệu cho ngươi ở một chỗ khác mới được.
Trí Thâm theo sư cụ vào trong phương trượng, sư cụ liền nhất diện sai gọi khách
nhà chùa cho đâu vào đấy, nhất diện sai gọi chư tăng đi yên nghỉ hẳn hoi rồi giữ Trí
Thâm ngủ ở đó một tối. Sáng hôm sau sư cụ mưu cùng chư tăng, viết thư sang kể
hết đầu đuôi cho Triệu Viên Ngoại biết và hứa xin cho Trí Thâm đi một nơi khác.
Triệu Viên Ngoại tiếp được thư của sư cụ, liền viết giấy trả lời, hẹn xin các nơi phá
hoại đều sẽ xuất tiền tu bổ đền, còn Trí Thâm thì tùy ý sư cụ xử cho. Sư cụ xem thư
của Triệu Viên Ngoại, liền sai đồ đệ lấy ra mấy bộ mũ áo của nhà sư và 10 lạng bạc
rồi gọi Lỗ Trí Thâm đến mà bảo rằng:
- Ngươi ở đây đã mấy phen say sưa chè rượu, lỗi đạo tu hành như thế, ta không thể
nào dung túng được nữa, song ta cũng nể chút lòng Triệu Viên Ngoại bên kia, vậy ta
cho ngươi một bức thư này, để đi tìm một chỗ mà yên thân, từ sau phải tỉnh hối dần
đi mới được. Đây ta có câu đoán trước để về sau ngươi sẽ nghiệm dần. Cho hay:
Cửa thiền vừa thuở vui chơi,
Cũng toan chợp mắt sự đời bỏ qua,
Hay đâu trần hải phong ba,
Lửa lòng hồ dễ ai mà tưới tan?
Một bầu nhiệt huyết chan chan,
Thân này nợ với giang san còn nhiều,
Sá chi mặt nước cánh bèo,
Nam nhi hồ thỉ biết liều mới gan.
Lời bàn của Thánh Thán
Xem sách cần phải tinh ý, không thể đọc qua văn rồi chẳng nghĩ đến. Như hồi này
tả Lỗ Đạt gặp Kim Lão rồi xoay đến vào chùa Ngũ Đài Sơn. Xét Kim Lão làm gì
đưa nổi Lỗ Đạt đến Ngũ Đài Sơn? Đấy là sự bất đắc dĩ, chỉ cậy vào thân phận của
Thúy Liên mà nảy ra một Triệu Viên Ngoại. Sở dĩ có Triệu Viên Ngoại, cốt làm cho
Lỗ Đạt đi Ngũ Đài Sơn, chứ phải đâu ở huyện Nhạn Môn Đại châu, lại có một Viên
Ngoại tốt đến như thế? Cho nên trong văn tự phải quay lại phía Lỗ Đạt mà xuất
hiện ra, tả chỗ Viên Ngoại rất yêu chuộng những tay côn quyền mà nghĩa khí mới
được. Phải xét đến đoạn văn Kim Lão cho biết, cháu gái thường thường nói với
Viên Ngoại, về ân nhân là người như thế nào, khiến Triệu Viên Ngoại kính mến. Đó
chỉ là dụng tình một ái thiếp mà nên như vậy. Đoạn văn sau Lỗ Đạt làm loạn Ngũ
Đài Sơn, Viên Ngoại không nói câu gì phàn nàn thấy tấm lòng Viên Ngoại đã hết
sức. Độc giả nếu không xét tới thì chả còn biết ngựa trâu, cái đực thế nào?
Tả nhà Kim Lão chỉ là phụ, tả Ngũ Đài Sơn lại là chính, thực là bút Sử mã phục
sinh.
Tả Lỗ Đạt hai lần dùng rượu, cho rõ ra bản ngã con người, viết làm sao chương cú
