Xem rằng thế cục xoay đến đâu?
Lời bàn của Thánh Thán
Sách này tả 108 người, đều có tâm địa ngang tắt, thế nhưng chưa từng có ai Tống
Giang con người giả dối không định đó vậy. Đối với hảo hán thiên hạ mà kết giao,
mới đầu không để lồng lộng như thanh thiên, trong trắng như hao nguyệt, êm ái tựa
mưa xuân, nóng thẳng như sấm hè. Chỉ có một điều tung tiền ra mà thôi. Xét ra lấy
đồng tiền là gốc mua chuộc, thế mà tự nói rằng hiếu với cha mẹ, thế mà vẫn bảo
rằng hiếu với cha mẹ, chẳng sợ thiên hạ không tin là hiếu với cha mẹ; Lại tự bảo
rằng kính với trời đất, chẳng sợ thiên hạ không tin là kính trời đất; lại tự bảo rằng
tôn triều đình, chẳng sợ thiên hạ không cho tin tôn triều đình; Lại tự bảo rằng mến
bạn bè, không tin thiên hạ chăng cho là mến bạn bè. Hỡi ôi! Con người thiên hạ chỉ
biết đồng tiền làm quý mà chẳng biết tới căn để sự tung tiền, đều làm cho Tống
Giang dòm biết, vì đó tính chuyện, đều làm cho Tống Giang thao túng đổi ngầm
thay rõ mọi sự, đó vốn là sự xấu xa của người trong thiên hạ. Cho nên Tống Giang
vốn là anh lại sảo, chỉ đem đồng tiền mua chuộc thiên hạ mà vẫn tự xưng là Hiếu
Nghĩa Hắc Tam, để tính ngầm ngôi của Tiều Cái về sau, đấy là việc xấu, sao nỡ như
thế vậy vay! Tác giả vốn ghét thế gian có những con người như thế, mới mượn một
Tống Giang, để lập chuyện ra mà từng chỗ chép ra sự phóng tài hóa thu tâm, đều là
lấy ngòi bút công giết chết lòng tà gian vậy.
Thiên hạ bấy giờ, không ai chả thân với Tống Giang, thế mà rất thân như Hoa Vinh
kia thấy rõ lắm. Hoa Vinh đón mời, Tống Giang không khi nào chẳng tới; Hoa Vinh
lưu giữ, Tống Giang không khi nào chả ở; Hoa Vinh cần tháo gông, Tống Giang
không khi nào chẳng tháo. Đương lúc trên vin cớ triều đình, dưới nghe lời cha dạy,
dù có một trăm Hoa Vinh chẳng từng khuyên nổi Tống Giang tạm mở gông ra làm
cho đám người sơn bạc tưởng thực rằng cái gông của Tống Giang phải đến lao
thành Giang Châu thì mới dám cởi, tác giả ghét lắm, mới tả ở chỗ núi Yết Dương
rằng hãy tạm mở gông, đến sau từ biệt ly, lại chép rằng: hãy đeo gông lại. Ở trong
phòng Mục Thái Công chép rằng: trong này không ai người ngoài, hãy tạm tháo
gông, Tống Giang nói rất phải hãy tạm tháo gông; đến khi chạy trốn lại chép rằng
Tống Giang cầm lấy gông. Khi trong miệng Trương Hoành chép nói rằng: bấy giờ
chẳng đeo gông; với lúc Mục Hoằng thuyền quay lại cũng chép rằng: Mọi người ở
giang biên sửa soạn đeo gông. Đến khi lên bờ Giang Châu, chép rằng: Tống Giang
liền đeo gông vào; Khi tới Quan Phủ hỏi: Sao trên gông không có chữ của châu
quận đi qua. Tất cả những chỗ tả đến đeo gông như thế, để so với đoạn văn trên,
Hoa Vinh cần bảo bỏ gông mà còn không được. Hỡi ôi! Than như Hoa Vinh mà còn
chả tỏ chân tâm thì con người như gươm, còn ở với ai bền mãi!
Hồi này từng tiết ly kỳ, từng lần nguy hiểm, kỳ không dứt không thôi hiểm còn
vương còn diễn, khiến độc giả hồi này, lửa lòng muốn tắt ánh mắt đâm mờ, chỉ lo
đến chết, không mong còn sống, như vào trọ tửu điếm đã chả được, đó một lần; Tìm
