ĐIỀU HÒA VÀ LIÊN HỆ
"Sao họ cứ đổ lỗi lên đầu tôi, thưa tiến sĩ?" Đó là giọng nói run run
trong điện thoại của một phát thanh viên chương trình dự báo thời tiết của
một đài truyền hình địa phương. Anh có số điện thoại của tôi khi gọi điện
đến Khoa Tâm lý thuộc trường Đại học Tổng hợp, anh muốn được giải đáp
cho vấn đề vẫn luôn làm anh đau đầu từ lâu nhưng gần đây anh bắt đầu thấy
phiền muộn và suy sụp.
"Điều đó thật điên rồ, phải không? Mọi người đều biết rằng tôi chỉ
đọc bản tin dự báo thời tiết, chứ tôi không thể thay đổi được thời tiết, đúng
không? Vậy tại sao tôi phải chịu những lời chỉ trích mỗi khi thời tiết xấu?
Suốt những đợt lũ lụt năm ngoái, tôi nhận được những lá thư đe dọa! Một
gã đã dọa sẽ bạn tôi nếu trời không tạnh mưa. Lạy Chúa, từ đó trở đi tôi
luôn có cảm giác không an toàn. Và cả những đồng nghiệp của tôi ở đài
truyền hình cũng vậy! Thỉnh thoảng, họ lại chỉ trích tôi nếu có một đợt nắng
nóng nào đó. Họ phải hiểu rằng tôi không có lỗi trong chuyện này, nhưng
dường như điều đó cũng không ngăn họ được. Tiến sĩ có thể giải thích giúp
tôi điều này không? Thật sự tôi rất lo lắng".
Chúng tôi hẹn gặp nhau trong văn phòng của tôi, tôi giải thích rằng
anh là một nạn nhân của một phản ứng bấm vào, kêu ro ro có từ xa xưa của
con người đối với những điều mà họ cho là có quan hệ mật thiết với nhau
trong cuộc sống hiện đại đầy rẫy những ví dụ của loại phản ứng này. Tuy
nhiên, tôi cho rằng một ví dụ về thời xưa sẽ có tác dụng hơn cả với anh phát
thanh viên đang suy sụp này. Tôi bảo anh hãy nghĩ về số phận bấp bênh của
những người đưa thư thời Ba Tư cổ. Bất kỳ người đưa tin phục vụ cho quân
đội nào cũng đều là nguyên nhân đặc biệt tạo nên hy vọng mãnh liệt về
chiến thắng của người Ba Tư. Với tin khải hoàn trong túi thư, người đưa tin
sẽ được đối đãi như vị anh hùng khi trở về lâu đài. Anh ta tha hồ chọn thức
ăn, rượu, phụ nữ một cách xa hoa. Nhưng nếu anh ta đưa tin thất trận, sự
tiếp đãi sẽ khác hẳn: anh ta sẽ bị xử tử.
