Xóm Cát Của Nguyễn Quang Lập
Tình Cát tiếp tục truyện Xóm Cát đã được tác giả viết ra cách đây ba
mươi năm trong tiểu thuyết Những Mảnh Ðời Ðen Trắng và kịch nói Mùa
Hạ Cay Ðắng. Bộ ba tác phẩm và cặp đôi nhân vật Hoàng - Thùy Linh đã
cùng Nguyễn Quang Lập băng qua Sa Mạc Trắng cuộc đời và văn chương.
Ở cuốn tiểu thuyết mới này của Nguyễn Quang Lập, Hoàng đã đi hết
đường trần của mình. Anh chết ở Xóm Cát. Khi đang đào bới quá khứ của
mình. XC là ở quê anh. Anh đã bỏ XC mà đi. Anh đã tìm về XC. Anh đã
trốn chạy khỏi XC. Và anh lại tìm về XC. Ðể tìm lại Thùy Linh. Ðể tìm lại
một thời tuổi trẻ của mình. Ðể tìm lại một XC của những người dân vô tội.
Ðể rồi anh chết trong cơn hoang mê đào bới XC. Trong khi những kẻ rất
tỉnh bây giờ đào bới những xác chết dân lành để lập công. Hoang mê và
thức tỉnh. Ngày qua và hôm nay. Chiến tranh và hậu chiến. Hoàng chết ở
XC, hết đường trần, nhưng đường đời chưa hết. Vì Ly Ly đã hiện diện và
biến mất trong quãng đời hiện tại của anh. XC như vậy là chuyện của hôm
nay.
Tôi đang ghi hai chữ XC. Ðó là viết tắt Xóm Cát. Hẳn rồi. Nhưng bạn có
thể đọc XC là Xúc Cát, như Hoàng đang vật lộn với chính mình để xúc bỏ
lớp cát của quá khứ đọng dày trong ký ức hòng tìm ra sự thật bị lấp vùi
dưới cát, do tiếng nổ của đạn bom và sự im lặng của người đời. Bạn cũng
có thể thấy XC là Xúc Cảm. Của chính Hoàng và của bạn. Truyện này của
Lập rất nhiều xúc cảm, nhiều hơn những truyện khác của cùng tác giả.
Nhưng XC bạn đọc hết truyện sẽ lại có thể luận là Xác Chết. Những người,
và nhiều nhất là những người nữ, đã cho Hoàng sống đời mình, và họ đã
chết để buộc Hoàng phải hoang mê phần đời mình còn lại. Và chết. XC đó
là của chính Hoàng. Cũng là của những người đọc nào đã theo Hoàng từ
hai tác phẩm trước của Nguyễn Quang Lập cho đến tác phẩm này.
Vậy nên, XC là của mỗi người. Sau khi là của riêng nhân vật Hoàng (và
trong Hoàng là Thùy Linh). Sau khi là của tác giả Nguyễn Quang Lập. Với
tôi, XC ngoài những điều trên, còn là Xưa Cũ, Xin Chịu, Xót Cùng.
