thanh niên da trắng đầu tiên tới gặp họ. Ban ngày, đàn ông làm việc ở công
xưởng hoặc dọn dẹp ở bên ngoài. Tối đến, họ tụ tập tại phòng lớn của trại,
vừa là chỗ ngủ, vừa là chỗ ăn, vừa là nhà bếp. Áo khoác, áo da, chăn... ngay
từ ngày đầu tiên đặt chân tới đây, Perắc đã cho chuẩn bị và kiểm tra lại cẩn
thận. Về sau, có chuyện trao đi đổi lại giữa những người yếu chịu rét và
những người có thể chất khỏe mạnh, có vứt họ vào hố tuyết, họ cũng vẫn
ngủ say với những giấc mơ đẹp.
Đàn bà và trẻ con được ngủ trên giường, ở trong các phòng. Những thanh
gỗ tròn làm giường vẫn còn nguyên vỏ cây.
Hoàn cảnh chung sống của đoàn người trong mọi thử thách khó khăn đã
buộc Angielic phải tự hỏi về ý nghĩa về sự có mặt của mình giữa họ, về
những gì nàng có thể đem lại cho họ. Cái đó đương nhiên là cần thiết.
Qua nhiều biểu hiện tế nhị, nàng phát hiện ra rằng tuy không để ý hoặc
không nói ra, những người đồng hành của họ đều có vẻ vui mừng khi lại
trông thấy nàng sau buổi đi làm về, lúc tụ họp ở phòng chính. Dần dần nàng
thôi không vào nghỉ ngơi vui vẻ giữa những người thân cận ở phòng của
Giônax.
Nàng ngồi trên một cái bục nhỏ trước "bếp lò của mình", nơi nàng vẫn hay
ngồi nấu rượu và suy nghĩ. Lúc thì bóc rễ cây, khi thì phân loại cỏ, xếp lại
các
bình vỏ đựng đầy những thuốc bôi dẻo quánh. Nàng ngồi đó, hơi lùi về phía
sau, hơi cao hơn họ một chút, trên cái bậc của mình, hơi khuất đi nhưng bao
giờ cũng có mặt. Nàng không xen vào các câu chuyện nhưng không có tối
nào là họ lại không lôi nàng vào.
- Thưa bà bá tước, bà là người có đầu óc, bà nghĩ thế nào về điều Clôvix nói
ạ?
- Về chuyện gì kia, các bạn?
- Chuyện là thế này, cậu ngốc ấy cho rằng...
Thế rồi họ kể cho nàng nghe các sự việc; họ quây lấy nàng và ngồi thân mật
cạnh nàng trên các bậc gỗ. Trong khi nói chuyện với họ, nàng bắt đầu hiểu
họ hơn. Khi có tiếng cãi cọ ở một góc phòng, chỉ cần nàng ngẩng đầu lên
