TÔN TỬ BINH PHÁP - Trang 50

tâm”, “Đoạn tâm” trong quyết tâm chiến đấu của đối phương. Về “vững
tâm” một nhà học giả họ Hà chú thích: “Không có vị tướng nào lại muốn
đơn độc một mình, chỉ dựa vào sự tinh tế khôn ngoan của một cá nhân, mà
muốn liên kết với hàng vạn con người, để đối phó với kẻ địch như hổ, báo.
Cái lợi cái hại đan xen, cái thắng cái bại lẫn lộn, người tài trí phải biến, trù
liệu trong tâm trí, không phóng đại sự việc, phải ngăn nắp được thế sao
chẳng đáng gọi là ứng biến khôn cùng, xử sự rạch ròi?”. Đó là nói về tầm
quan trọng của “vững tâm”. Đỗ Mục phát biểu: “Tư Mã Pháp nói: Bản chất
phải vững vàng, biết được kẻ địch sẽ có cách đối phó, bản tâm ổn định,
nhưng còn phải biết điều khiển nó, làm cho thế ổn định càng trở nên chắc
chắn, đừng bận tâm đến sự nhiễu loạn, đừng vì cái lợi trước mắt. Đợi chừng
nào kẻ địch rối loạn, ồn ã thì xuất quân tấn công”. Đấy là nói về yêu cầu
của “vững tâm”. Trương Dự bảo: “Lấy trừng trị đối xử với rối loạn, lấy cái
tĩnh lặng đối xử với cái ồn ào, lấy cái bình tâm đối xử với cái nôn nóng, lấy
sự nhẫn nại đối xử với giận dữ, đó là nói về phương pháp của “vững tâm”.
Về “đoạn tâm”, Lý Chuyên nói: “Bực tức dẫn đến phẫn nộ, càn quấy dẫn
đến rối loạn, nhỏ nhen đi đến kiêu căng, ngăn cách dẫn đến xa lạ”. Đó là
nói về các phương pháp “đoạn tâm”.
Làm chủ nhân lực:
Ý chỉ việc tiêu hao và làm mỏi mệt sức chiến đấu của kẻ thù. Tôn Vũ nêu
lên phương pháp “làm chủ nhân lực” trong “Thiên quân tranh”: “Đối xử
với cái xa bằng cái gần, đối xử với cái mệt nhọc bằng cái thư nhàn, đối xử
với cái đói bằng cái no”. Ông cho rằng lúc tác chiến phải nuôi dưỡng bằng
cái tinh nhuệ, có thế mới có khả năng giành thắng lợi. Tôn Vũ còn bảo:
“Giao chiến với kẻ địch sau cuộc hành quân đường dài, điều đó làm hao tổn
binh lực, vì binh sĩ đã chịu nhiều cơ cực trên đường đi, sinh lực mệt mỏi
dẫn đến cạn kiệt, tất nhiên dẫn đến tình trạng hao binh tổn tướng.
Làm chủ sự biến đổi:
Cơ mưu quân sự biến đổi khôn lường, khi đã nắm được quyền chủ động
trên chiến trường, vẫn không thể xem nhẹ vai trò của chiến thuật “làm chủ
sự biến đổi”, cái gọi là làm chủ sự biến đổi ấy là nắm vững phương pháp
biến hóa cơ động. Điều mà Tôn Vũ đề cập trong “Thiên quân tranh”: