những trận mưa gió phong ba trong mười ba năm trời nay kể từ sau ngày
hai nước Ngô – Sở giao tranh ở Kê Phụ.
Những ý nghĩ hiện lên trước hết trong đầu Tôn Tử là tình thế của các
nước vùng trung nguyên. Năm 519 trước công nguyên, tức là cùng một
năm với cuộc chiến xảy ra ở Kê Phụ, hoàng tử Triều – em của Chu Kính
vương tranh giành ngôi báu với anh mình, Kính vương ra Cảnh Tuyền
để
lánh đi, như thế là hai vương đều tồn tại, kéo dài tới ba năm trời. Năm 516
trước công nguyên Lô Chiêu công bị Tam hoàn đuổi đi, sang ở nước Tề,
học thiều nhạc và trả lời Tề Cảnh công những vấn đề về chính trị, nêu ra
thuyết “quân quân, thần thần, phụ phụ, tử tử”. Mùa thu năm sau, Tề Cảnh
công mưu nạp Lỗ hầu, họp các chư hầu ở Chuyên Lăng.
Nước Tấn lúc ấy
do Sĩ Ưởng nắm chính quyền, cũng từng mấy lần hội họp chư hầu và các
đại phu, bàn mưu kế ổn định nhà Chu và Nạp Lỗ hầu – Năm 517 trước
công nguyên, Tấn Khoảnh công họp với đại phu các nước Lỗ, Tống, Vệ,
Trịnh, Tào, Chu, Đằng, Tiết và Tiểu Chu ở Hoàng Phụ,
chuẩn bị năm sau
thì đưa Kính vương về Vương thành, sai chư hầu chở lúa gạo đến cấp đỡ
cho nước Chu, Tống đại phu Lạc Đại Tâm chống lệnh đó. Mùa thu năm
515 trước công nguyên, lại họp các chư hầu và đại phu ở đất Hộ, một là
mưu tính nạp Lô hầu, nhưng do nhận đút lót của Quý Bình tử, mà Quý
Bình tử lại nắm chính quyền ở Lỗ, rất thân với khanh tướng của nước Tấn,
cho nên lại thôi; hai là định để Lỗ đánh Tề, nhưng nhận đút lót của Tề, nên
cũng thôi. Hai nước Tấn, Sở lúc đó còn phải giữ cam kết Tống tây môn,
nên hai bên không bên nào xâm phạm bên nào.
Tôn Tử giơ cao cây nến từ phía bắc hạ dần soi xuống phía nam, soi sáng
vùng bản đồ của nước Sở. Luồng suy nghĩ của ông cũng từ các nước trung
nguyên trở thành với tình thế lúc này của nước Sở.
Năm 529 trước công nguyên, Sở Bình vương đã ép chết Sở Linh vương
rồi tự lên ngôi, sáu năm sau, lại lập con mình là Mê Kiến làm thái tử, Ngũ
Xa – con của Ngũ Cử, là cha của Ngũ Viên sau này – làm thái phó. Nhưng
thái tử Kiến không ưa Phí Vô Cực, thế nên Phí Vô Cực coi Thái tử Kiến
như cái gai trong mắt, như cái giằm trong thịt, lúc nào cũng muốn đẩy vào
