TÔTEM SÓI - Trang 233

nào tôi cũng bắt được bốn năm con cáo sa mạc ở chỗ hang rái cá, có lần
còn bắt được một sói choai. Dân Mông Cổ cho trẻ em chui vào hang bắt
sói con là học từ sói. Hang nông không chống được lạnh, nên rái cá đào
thật sâu, có hang sâu tới mấy trượng. Ông già chợt hỏi: Cậu có biết, mùa
đông sói không ở trong hang, vậy vì sao hang sói lại sâu đến thế? Trần
Trận lắc đầu. Ông già nói: Rất nhiều hang rái cá được cải tạo thành hang
sói. Sói mẹ mở rộng hang rái cá cho sói con ở.
Trần Trận sững người: Tàn bạo quá! Đã ăn thịt cả nhà, lại còn chiếm cả ổ.
Ulichi cười rũ, hình như rất khoái sự tàn bạo của sói. Ông nghiêng đầu bảo
Trần Trận: Sói mà không tàn bạo thì làm sao trị nổi rái cá? Ăn thịt rái cá,
như vậy là sói có công với thảo nguyên. Rái cá là mối hại lớn của thảo
nguyên, sườn núi chỗ nào cũng có hang của chúng. Cậu xem, cả một vùng
đồi núi đầy hang hốc như thế này! Rái cá mắn đẻ, mỗi năm một lứa, mỗi
lứa sáu bảy con, hang nhỏ thì chật, hang lớn thì đùn ra bao nhiêu là cát, hủy
hoại bao nhiêu cỏ? Thảo nguyên có bốn đại họa: Chuột, thỏ đồng, rái cá
cạn, dê vàng. Rái cá cạn xếp thứ ba. Rái cá cạn chạy chậm, người đuổi
kịp. Vậy vì sao phải đáy bẫy? Vì rái cá ỷ lại vào hang động, thấy động là
chui luôn vào hang. Rái cá cạn ăn cỏ rất dữ, về mùa thu chuyên ăn hạt cỏ,
ăn vài mẫu ruộng hạt cỏ mới béo được như thế. Hang sói tác hại càng lớn
hơn. Mã quan sợ nhất hang rái cá, hàng năm rất nhiều ngựa gãy chân,
nhiều mã quan bị thương vì thụt hang rái cá.
Trần Trận nói: Nếu vậy đúng là sói có công lớn với thảo nguyên.
Ulichi nói tiếp: Trên thảo nguyên, hang rái cá rất đáng ghét, chúng dung
túng cho lũ muỗi qua đông. Muỗi miền đông thảo nguyên Mông Cổ nổi
tiếng thế giới. Muỗi rừng đông bắt cắn chết người, muỗi miền đông thảo
nguyên Mông Cổ cắn chết bò. Thảo nguyên không nhất thiết năm nào
cũng có họa trắng, hoạ đen (mùa đông không có tuyết), nhưng muỗi thì
năm nào cũng về. Người và gia súc sợ muỗi hơn sợ sói. Trong một năm,
muỗi hút ba bốn phần mười mỡ trên mình gia súc. Lẽ ra nhiệt độ âm ba
bốn mươi độ, bò còn chết cóng, không muỗi nào sống nổi, các lều Mông
Cổ cũng không có chỗ cho muỗi trú, vậy vì sao muỗi yên ổn sống qua mùa
đông? Đó là nhờ có hang rái cá. Trời bắt đầu lạnh, rái cá chui xuống hang,