TÔTEM SÓI - Trang 355

Vị trí cái tổ cực đẹp. Đây là nơi lau sậy mọc dày nhất trong hồ, lại là
nơi nước sâu nhất. Bên cạnh tổ là một mảng của cái hồ thứ hai. Người bạn
đời của thiên nga xây tổ ở đây tiện cho ẩn nấp, tiện cho ăn uống, ra vào,
tiện cho thiên nga đực tuần tiễu bảo vệ. Nếu không có hai dân công xảo trá
dùng bè nguỵ trang mở một lối vào trong bí mật tập kích, nói chung rất khó
tiếp cận tổ của vua các loài chim này.
Dương Khắc dùng cả hai tay đẩy cái tổ, thấy không rung chuyển, y
như đấy một cái cây đường kính hàng mét. Tuy lớn lên trong nước, nhưng
rễ của chúng là rễ chum cắm sâu dưới đáy hồ. Kết cấu tổ, Dương Khắc
chưa bao giờ trông thấy. Quan sát kỹ, cuối cùng Dương Khắc cũng nhận ra
thiên nga xây tổ như thế nào? Trước tiên đôi thiên nga chọn một bụi sậy
thật to thật cứng, sau đó dùng búi sậy này làm như cốt thép rồi dùng thân
cây sậy mà đan ngang đan dọc hết lớp nọ đến lớp kia. Dưong Khắc đoán
chừng lúc bắt đầu, đôi thiên nga đan một lớp thật dày rồi chúng trèo lên
trên, dùng sức nặng cơ thể giằn cái tổ xuống dưới nước tiếp tục đan cho đến
khi cái tổ ló lên mặt nước. Dương Khắc dùng cán xẻng thăm dò độ sâu, đo
được một mét rưỡi tính đến mặt nước. Vậy là nếu bộ phận chủ thể tính từ
mặt nước lên cao hơn hai mét, cái tổ này cao hơn bốn mét. Có lẽ đây là
công trình đặc cấp trong vương quốc chim.
Những cây sậy già dẻo quánh như tre, chịu được ngam nước. Dương
Khắc có lần khơi lại cái giếng trên bãi chăn bị lấp đã bảy tám năm, thấy
những chọc chống lở đất bằng cây sậy vẫn chưa mục nát hết. Cậu dùng
xẻng chọc vào đáy tổ, quả nhiên rất kiên cố.
Khi tổ đã ló lên mặt nước, người tình của con thiên nga cái bắt đầu
kiến trúc, từng lớp phần chủ thể trên mặt nước. Dương Khắc nhận thấy thân
tổ đan kết vừa dày vừa chặt y như một cái sọt đặc ruột, tới cách ngọn sậy
chừng một thước thì dừng, những cây sậy làm cốt toẽ ra xung quanh như
lan can lẩn trong những ngọn sậy. Dương Khắc bám một cây trụ, dùng chân
đạp mạnh xem có chỗ nào bật ra không rồi thận trọng leo lên khoảng hai
thước ngó vào trong, cuối cùng cậu nhìn rõ phòng sản của thiên nga hình
cái đĩa, bên trong lót một lớp lá sậy, một ít lông tơ mềm mại, chứ không
hình trôn bát như những loại ổ khác.