TÔTEM SÓI - Trang 390

năm ngoái đẻ được 110 con, đến mùa hè năm nay chỉ còn lại 40 con, có 70
con bị sói cắn chết hoặc ăn thịt, tổn thất hàng năm 70% được coi là thịt hại
ít nhất trong bốn đàn ngựa của đại đội. Tổ chăn nuôi số 4 chỉ còn mười mấy
con, thiệt hại một năm trên 80%. Mình hỏi ông Ulichi, tổn thất của toàn bộ
mục trường hàng năm tính theo tỉ lẹ phần trăm là bao nhiêu, ông ta bảo tổn
thất bình quân khoảng 70%.
Trần Trận giật mình, nói: Tỉ lệ tử vong của ngựa con cao quá, chẳng
trách các mã quan căm thù sói.
Trương Kế Nguyên nói: Chưa hết, ngựa con lên hai tuổi chưa qua
thời kỳ nguy hiểm, vẫn là mục tiêu công kích của sói. Ba tuổi, ngựa non
tạm coi là có thể đối phó với sói, nhưng sói đàn hoặc sói đói thì vẫn không
thoát. Cậu thấy mã quan chúng mình có vất vả không? Một năm làm việc
bán sống bán chết mà chỉ giữ được ba bốn mươi phần trăm, chỉ lơ là một
chút là trắng tay, công sức cả một năm đổ xuống sông xuống biển.
Trần Trận không nói gì, bắt đầu làm vỏ bánh bao.
Trương Kế Nguyên rửa tay, giúp Trần Trận bao nhân bánh. Cậu nói:
Dù khổ đến mấy cũng không thể thiếu sói. Batu bảo, nếu không có sói thì
chất lượng đàn ngựa sẽ xuống cấp, chúng sẽ lười đi, béo lên, chạy không
nổi. Trên thế giới, ngựa Mông Cổ vốn nhỏ con, nếu không có tốc độ và sức
bền thì không bán được tiền, bộ đội kỵ binh sẽ không sử dụng làm ngựa
chiến. Còn nữa, nếu không có sói, đàn ngựa sẽ phát triển quá nhanh. Cậu
nghĩ coi, một đàn ngựa một năm thêm một trăm mấy chục con ngựa con,
nếu phần lớn sống sót thì tỉ lệ tăng trưởng của đàn là hai ba mươi phần
trăm, thêm vào đấy số ngựa cái đến tuổi sinh đẻ, tỉ lệ ngựa con còn cao hơn
nữa. Vậy là, cứ khoảng ba bốn năm đàn ngựa tăng gấp đôi. Nói chung,
ngựa được bốn năm tuổi mới bán, vậy là dưới bốn năm tuổi phải nuôi, mà
ngựa là loại gia súc huỷ diệt cỏ, Ulichi bảo, trừ chuột và thỏ, ngựa là kẻ phá
hoại đồng cỏ lớn nhất. Ngựa Mông Cổ ăn nhiều, một con ngựa mỗi năm ăn
một lượng cỏ bằng vài chục đến hơn một trăm con cừu ăn trong năm. Hiện
giờ mục dân chỉ lo ngựa ăn hết cỏ của bò, cừu. Nếu không hạn chế đàn
ngựa phát triển thì e rằng chẳng còn mấy năm nữa, bò cừu sẽ không còn cỏ
để ăn, thảo nguyên Ơlôn sẽ biến thành sa mạc…