Gabriel Garcia Márquez
Trăm năm cô đơn
Dịch giả: Nguyễn Trung Đức
Cốt truyện và đề tài
Trăm năm cô đơn là câu chuyện về dòng họ Buênđya tồn tại bảy thế hệ,
người đầu tiên bị trói vào gốc cây và người cuối cùng đang bị kiến ăn, một
dòng họ tự lưu đày vào cõi cô đơn để chạy trốn tội loạn luân.
Cái tội loạn luân này khởi sự từ việc tên cướp biển Phranxit Đrăc tấn công
Riôacha khiến các cụ tổ của Ucsula Igoaran phải chuyển đến lập nghiệp ở
một làng hẻo lánh. Tại đây các cụ tổ của Hôsê Accađiô Buênđya đã lập
nghiệp bằng nghề trồng thuốc lá. Qua ba thế kỷ, hai dòng họ này đã có
quan hệ thâm giao, cháu chắt họ lấy lẫn nhau dẫn tới thảm hoạ đẻ ra một
người đàn ông có đuôi lợn. Chính cái gương tày liếp này đã khiến cha mẹ
Hôsê Accađiô Buênđya và Ucsula Igoaran tìm mọi cách ngăn cản nhưng họ
vẫn cứ lấy nhau. Khi đã là vợ chồng rồi và dẫu Hôsê Accađiô Buênđya
tuyên bố "dù có đẻ ra kỳ đà anh cũng cóc cần". Ucsula Igoaran vẫn sợ đẻ ra
đứa con có đuôi lợn, nên khi đi ngủ bao giờ cô cũng mặc chiếc quần trinh
tiết do mẹ may cho. Sự việc kéo dài hơn một năm khiến dân làng ngạc
nhiên và đồn rằng anh chồng là kẻ bất lực.
Một hôm, bị thua Hôsê Accađiô Buênđya trong một cuộc chọi gà,
Pruđênxiô Aghila không kìm được lòng đã lỡm bạn: "Tao mừng cho mày
và để xem cái con gà này có làm phúc cho vợ mày không". Vì lời nói lỡm
ấy anh ta phải trả cả tính mạng.
Nhưng không vì thế, người chiến thắng được sống thanh thản, trái lại lúc
nào cũng bị lương tâm dằn vặt đến mức phải bỏ làng tìm đền một miền đất
không được hứa trước để lập ra làng Macônđô, để tự lưu đày trong cõi cô
đơn trăm năm. Rồi trong cõi cô đơn ấy, những Hôsê Accađiô và những
Aurêlianô, những Rêmêđiôt và những Amaranta đã ra đời, sống cuộc đời
với số phận bi đát dường như đã được định trước: lay lắt trong nỗi cô đơn
và hoài nhớ, thấp thỏm lo phạm tội loạn luân.
