chân nhóm thiên hữu trên chính trường. Đảng Hành Động Dân Chủ là một
cơ quan qui tụ những bộ mặt mới của người Tàu. Cuộc bầu cử 1969 cho
thấy kết quả xuống dốc của đảng Liên minh. Liên minh chỉ còn một đa số
hết sức mong manh: 78/144 ghế. Các dân biểu gốc Hoa trong Liên minh đã
tự ý rút lui khỏi chính phủ để mặc cho Tổ Chức Quốc Gia Mã Lai Thống
Nhất lúng túng trong cuộc khủng hoảng nội các. Đảng Hành động Dân chủ
đòi hỏi chỗ đứng trong chính phủ. Những phần tử quá khích trong Tổ Chức
Quốc Gia Mã Lai Thống Nhất thì lại đòi thủ tướng Abdul Rahman hãy từ
chức để Đảng có thể thành lập một chính phủ toàn người Mã và loại bỏ
người Trung Hoa ra khỏi các địa vị trọng yếu trong chính quyền.
Tranh chấp chủng tộc vẫn ngấm ngầm, nay được dịp phát hiện. Hàng vạn
người Trung Hoa và Mã Lai đã ùa ra đường phố Kuala Lumpur, Penang,
Selanger chém giết nhau. Trung tâm thủ đô cháy ngút trời. Các cửa tiệm, xe
cộ, cơ sở chính phủ bị đập phá, thiêu hủy. Chính phủ đã phải dùng cảnh sát
và quân đội can thiệp mạnh mẽ. Chỉ trong vài ngày vào trung tuần tháng 5-
1969, thủ đô Kuala Lumpur đã có hàng ngàn người thương vong. Tình
trạng khẩn trương đã được ban bố; các thành phố lớn bị giới nghiêm 24/24;
báo chí bị tạm đình bản; quốc hội ngưng hoạt động. Việc tái lập trật tự được
trao phó cho một Hội đồng đặc nhiệm.
Sau nhiều tháng chấn chỉnh, tình trạng xáo trộn đã được giải quyết tạm
thời. Nhưng, thảm cảnh mới chỉ chớm bắt đầu, chắc chắn trong tương lai sẽ
còn nhiều đổ vỡ, nếu không tìm được giải pháp ổn thỏa.
[còn tiếp]
Ghi Chú:
Xin đọc Willard A.Hama, The Formation of Malaysia, New Factorin
World Politics American Universities Field Staff, New York 1964.
Đảng Cộng sản Mã là một chính đảng kỳ cựu nhất ở Mã Lai. Nguyên
sau thời kỳ cách mạng tư sản ở Hoa lục, Quốc dân đảng có tổ chức được
