TRĂNG HUYẾT - Trang 24

Năm 1907, người Pháp dựng cớ vua Thành Thái bị bệnh tâm thần, bắt đưa
đi an trí ở Vũng Tàu. Tới năm 1914, nổ ra Thế Chiến Thứ Nhất ở châu Âu,
họ đưa vị cựu hoàng đầy khí phách ấy đi đày ở đảo Réunion tại Phi Châu
thuộc Pháp để ngừa biến loạn. Bảy năm trước đó, người Pháp đặt lên ngôi
con của Thành Thái là Duy Tân, lúc ấy mới tám tuổi. Tới năm 1916, vị vua
trẻ anh tuấn này dũng cảm “rửa vết nhơ cho nước” bằng cách đứng đầu
một phong trào khởi nghĩa đánh Pháp từ Quảng Bình đến Bình Thuận. Sự
việc vỡ lỡ, nhiều sĩ phu và nghĩa dân trong Việt Nam Phục Quốc Hội bị bắt
rồi bị cấm cố khổ sai hoặc xử tử. Nhà vua bị Pháp đem đi đày chung một
đảo với phụ hoàng.
Người Pháp đưa lên ngôi người con trai duy nhất còn sống của vua Đồng
Khánh là Bửu Đảo, một hoàng tử thường đau yếu và miệt mài trên chiếu
bạc, rể của đại thần Trương Như Cương là kẻ lúc bấy giờ có quan hệ thân
thiết với Pháp và quyền uy bậc nhất Nam Triều mà quan lại các cấp hầu
hết đều xu phụ người Pháp. Trên lý thuyết, vua Khải Định, hoàng đế An
Nam, cai trị hai miền gồm Trung Kỳ Huế và Bắc Kỳ Hà Nội với sự giúp đỡ
và bảo hộ của Pháp còn Nam Kỳ thì chịu sự cai trị trực tiếp của Paris —
nhưng trong thực tế cả ba miền đều là thuộc địa bị đô hộ.
Dân Việt Nam hầu hết thuần chủng tuy có một số bộ lạc sống nơi núi rừng
hẻo lánh thuộc hệ Môn-Khmer và Thái, Tày, Nùng, v.v. làm thành khoảng
57 sắc dân. Ngày nay người ta gọi dân nước này là người Việt Nam nhưng
vào thời đó (1925) thế giới bên ngoài chỉ biết rằng họ là người An Nam. Về
cơ bản, họ thuộc nòi Giao Chỉ, có nguồn gốc chủng tộc bản địa, giống Mã
Lai đa đảo Mê-La-Nê-Diên sống ở Đông Nam Á, trong đó có đồng bằng
Bắc bộ, và hợp chủng với tộc Bách Việt mà vào thời tiền sử đã từ phía nam
sông Dương Tử lan xuống vô số hải đảo Thái Bình Dương. Định cư tại dải
đất ven biển phía đông bán đảo Hoa Ấn, dân tộc Giao Chỉ này lập quốc với
tên Văn Lang, sau đó, từng đặt tên xứ sở mình là Nam Việt: Đất của dân
Việt phương Nam. Họ còn gọi xứ sở mình là đất giao lưu của hai nền văn
hóa Trung Hoa và Ấn Độ. Người Trung Hoa xâm lăng họ, chiếm cứ xứ sở
họ suốt mười một thế kỷ, đồng thời đổi tên Nam Việt thành An Nam:
Phương Nam ổn định và từ đó, gọi họ là người An Nam.