Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
dƣới.
* có khi có hai cách dịch đều chấp nhận đƣợc, tôi lựa cách nào mà tôi cho là có ý nghĩa sâu sắc hơn,
nhƣ câu cuối bài XI.5, nguyên văn là: “Đổ hữu giả, tích chi quân tử, đổ vô giả, thiên địa chi hữu”.
Hoàng Cẩm Hoành dịch là “Bậc quân tử thời xƣa nhận rằng vật tồn tại; còn bạn của trời đất thì nhận
rằng không có vật nào tồn tại”.
Tôi tiếp theo ý ở câu trên câu đó “Cái gì đã đại đồng thì “vô kỉ” không có cái “ta” riêng, đã vô kỉ thì
làm gì còn tồn tại (riêng) nữa”. Mà theo Liou Kia hway dịch là: “Những ngƣời mà ta thấy còn tồn tại
(riêng) đó chỉ là bậc quân tử thời xƣa, những ngƣời ta không thấy tồn tại (riêng) nữa (nghĩa là vô
danh), đó mới là bạn của trời đất (tức hạng trở về bản căn, đạt Đạo, hoà đồng với vũ trụ rồi)”.
* sau cùng có trƣờng hợp nghĩa rất tối, ba nhà hiểu ba cách, cách nào cũng đƣợc thì tôi lựa cách dễ
nhất, chứ chẳng vì một lí do gì khác, nhƣ câu “Phù sung nhất thƣợng khả, viết dũ quí, đạo cơ hĩ” ở
cuối chƣơng XXXIII (Thiên hạ).
Trƣớc chúng tôi đã có hai bản Tuyển dịch 106 [2] Trang tử. Sau chúng tôi chắc sẽ còn nhiều ngƣời
dịch nữa, mà bản dịch nào cũng sẽ có nhiều chỗ không giống các bản khác. Trang tử không nhƣ
Mạnh tử, chỉ có thể hiểu đƣợc một cách, trừ vài ba chữ không quan trọng. Tôi mong độc giả hiểu cho
lẽ đó mà coi bản của chúng tôi may mắn lắm là có giá trị ngang các bản khác thôi.
Những chữ viết tắt trong phần dịch:
V.P.C.
---
Vƣơng Phu Chi (Thuyền Sơn)
D.N.L.
---
Diệp Ngọc Lân
H.C.H.
---
Hoàng Cẩm Hoành
L.K.h.
----
Liou Kia hway
