Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
thẳm mà ta nhìn thấy nhƣ vậy? Vì từ trên cao nhìn xuống thì cũng thấy một màu đó. 112 [4]
Nƣớc không sâu thì không chở đƣợc thuyền lớn. Đổ một chén nƣớc xuống một chỗ lõm ở trƣớc sân
thì thả một cọng cỏ xuống làm thuyền đƣợc; nếu thả cái chén đó xuống thì chén chạm đất, không nổi
đƣợc, vì nƣớc nông mà thuyền lớn. Lớp không khí mà không dày thì không đỡ đƣợc những cánh
chim lớn. Cho nên con chim bằng phải bay lên cao chin vạn dặm để có lớp không khí dày đỡ nó ở
dƣới, rồi lƣng nó mới đội trời xanh, không hề bị cản trở, mà bay xuống biển Nam đƣợc.
Con ve sầu và con chim cƣu 113 [5] cƣời con chim bằng rằng: “Chúng tao bay vù lên cây du, cây
phƣơng 114 [6] , có lúc bay không tới mà rớt xuống đất. Hà tất phải bay cao chín vạn dặm để xuống
phƣơng Nam?”
Ngƣời nào muốn tới một chỗ gần ở ngoài thành thì chỉ cần mang theo lƣơng thực cho đủ ba bữa, mà
khi về bụng hãy còn no 115 [7] . Kẻ nào muốn đi một trăm dặm thì phải chuẩn bị lƣơng thực để nghỉ
đêm 116 [8] ; muốn đi một ngàn dặm thì phải chuẩn bị lƣơng thực cho ba tháng. Hai con vật nhỏ kia
(tức con ve sầu và con chim cƣu) biết đâu lẽ đó.
Trí lực nhỏ không thể so sánh với trí lực lớn; cuộc đời ngắn không thể so sánh đƣợc với cuộc đời dài.
Làm sao biết đƣợc điều ấy? Nhƣ cây nấm chỉ sống một buổi sáng thì không biết đƣợc trọn một ngày
117 [9] , con huệ cô (một loại ve sầu, sinh mùa xuân thì mùa hè chết, sinh mùa hè thì mùa thu chết),
không biết đƣợc trọn một năm; đó là những loài cuộc đời ngắn ngủi. Ở miền Nam nƣớc Sở, có một
con rùa thiêng 118 [10] , mùa xuân của nó dài năm trăm năm; mùa thu dài năm trăm năm; đời
thƣợng cổ có một cây “xuân” lớn, mà mùa xuân dài tới tám ngàn năm, mùa thu dài cũng tám ngàn
năm, đó là những loài cuộc đời lâu dài. Ông Bành Tổ (chỉ sống bảy trăm năm) mà ngày nay hễ nói
tới thọ, ai cũng cho ông bậc nhất, chẳng đáng buồn ƣ? 119 [11]
Trong cuộc đàm thoại giữa ông Thang và ông Cách 120 [12] cũng có một đoạn nhƣ vầy: Ở phƣơng
