Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
- Đƣợc chứ. Mới đầu ta tƣởng những ngƣời khóc toàn là ngƣời thân cả, bây giờ thấy là không phải
315 [11] . Khi tôi vô điếu, thấy có những ngƣời già khóc ông nhƣ khóc con, có những ngƣời trẻ khóc
ông nhƣ khóc cha 316 [12] . Ông ấy cƣ xử với ngƣời khác, chắc không cầu họ khen mà họ vẫn khen,
không cầu họ khóc mà họ vẫn khóc, nhƣ vậy là họ trốn đạo trời, trái chân tình, quên cái bản chân của
ông ấy; cổ nhân bảo thế là bị hình phạt của trời. Thầy anh sinh ra là ứng với thời, rồi chết đi là thuận
lẽ trời. Vui với thời, thuận đạo trời, thì không bị vui buồn làm dao động trong lòng. Ngƣời xƣa bảo
nhƣ vậy là đƣợc Trời giải phóng cho.
6
Hết thanh củi này tới thanh củi khác, nhƣng lửa vẫn lan tới vô cùng 317 [13] .
NHẬN ĐỊNH
Muốn được thảnh thơi (tiêu dao) sống trọn tuổi trời (chung kì thiên niên) thì phải biết phép dưỡng
sinh, mà phép dưỡng sinh là thuận lẽ trời.
Việc đời vô cùng phức tạp, nhưng cứ theo tự nhiên mà thích ứng với nó, điều khiển nó thì không mệt
sức, không thương tổn tinh thần (bài 2). Sống chết, tai nạn là lẽ tự nhiên, là mệnh trời, đừng buồn vì
những cái đó (bài 5 và có lẽ cả bài 3). Đừng trọng vật chất mà trọng tinh thần, phải giữ tinh thần tự
do, thư thái như con trĩ trong bài 4. Sau cùng phải giữ đạo trung, đừng làm quá sức mình.
Quả là một bài học khôn, chủ trương của Trang khác hẳn của Mạnh tử, nhất là của Mặc tử.
