Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
Trọng Ni đáp:
- Có lần Khâu này đi sứ qua nƣớc Sở, thấy cảnh này: một con heo cái mới chết; đàn con đang bú vú
mẹ, bỗng chúng hoảng hốt bỏ mẹ mà chạy tứ tán, vì chúng thấy rằng mẹ không nhìn chúng nữa, có
cái gì khác rồi. Chúng yêu mẹ không phải là yêu cái thân thể, mà yêu cái tinh thần làm cho hình thể
sinh động.
Chôn cất kẻ tử trận không ai dùng những đồ trang sức vũ khí để trang sức quan tài. Kẻ cụt chân
không thích giầy dép. Vì đối với họ những vật đó mất cái công dụng cố hữu rồi. Bọn cung nữ nào
đƣợc cử vào hầu hạ vua ban đêm thì không đƣợc cắt móng tay, xỏ tai. Đàn ông nào có vợ rồi thì
phục dịch ở bên ngoài, không đƣợc hầu hạ bên cạnh vua. Những ngƣời thân thể đƣợc toàn vẹn còn
đƣợc trọng nhƣ vậy huống hồ là những ngƣời tâm hồn đƣợc toàn vẹn.
Tên Đà xấu xí nhƣ quỉ kia không nói gì mà đƣợc nhà vua tin cậy, không có công lao gì mà đƣợc nhà
vua quí mến, giao việc nƣớc cho hắn mà sợ hắn từ chối, nhƣ vậy tài của hắn phải toàn vẹn mà đức
của hắn không hiện ra nên ngƣời ta không thấy.
Ai Công hỏi:
- Thế nào là tài toàn vẹn?
Trọng Ni đáp:
- Tử sinh, đắc thất, cùng đạt, giàu nghèo, hiền ngu, chê khen, đói khát, nóng lạnh, đó là những biến
hoá của sự vật, sự chuyển vận của luật trời nhƣ ngày rồi đến đêm, mả không ai biết gốc ở đâu. Ai đạt
đƣợc lẽ ấy, thì tâm thần không bị hỗn loạn, ngày đêm giữ đƣợc cái khí thuần hoà, ung dung, vui vẻ
nhƣ khí xuân mà thích ứng với mọi sự biến hoá. Nhƣ vậy có cái tài toàn vẹn.
- Thế nào là đức không hiện ra?
- Nƣớc thật yên lặng rồi thì mực nƣớc bình 415 [19] , vì vậy mà nó có thể làm chuẩn tắc cho mọi
việc; nó giữ đƣợc mực của nó ở trong mà không tràn ra ngoài. Có đức tức giữ đƣợc sự điều hoà hoàn
