Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
Chú thích:
1082 [1] Điền Tử Phƣơng, tên là Vô Trạch (Tử Phƣơng là tên tự), là một ngƣời hiền nƣớc Nguỵ,
đƣợc Văn Hầu coi nhƣ thầy. Khuê Công cũng là ngƣời hiền nƣớc Nguỵ.
1083 [2] Là thầy dạy Tử Phƣơng, vì ở lớp thành ngoài phía Đông nên gọi là Đông Quách.
1084 [3] Nguyên văn: nhân mạo như thiên hư. Theo Hoài Nam tử thì chữ hư đây có nghĩa là tâm
(lòng).
1085 [4] Có thể hiểu là vô sinh khí, hoặc dễ rã rời (nhƣ đất gặp nƣớc).
1086 [5] Trung Quốc ở đây trỏ những nƣớc ở lƣu vực sông Hoàng Hà, nhƣ Lỗ, Tề, Nguỵ, Chu. Miền
đó văn minh sớm nhất. Các nƣớc ở chung quanh nhƣ Sở, Tần… kém văn minh.
1087 [6] Có thể hiểu là trịnh trọng lắm.
1088 [7] Nguyên văn: vô khí. L.K.h. dịch là: không phục vụ ai.
1089 [8] Bài này thật khó hiểu, mỗi sách giải thích một khác. L.K.h. tóm tắt đại ý nhƣ sau: Mặt trời
trong bài này gợi cho ta cái ý vũ trụ biến chuyển hoài không một lúc nào ngừng, và vạn vật phải theo
nó. Ngƣời nào không biến đổi hoài để thích ứng với hoàn cảnh thì là chết về tinh thần rồi (tuy thể xác
còn sống). Kẻ đó thật đáng thƣơng, vì cho cái cũ là cái mới, lầm những lời nói đã “ngƣng kết” rồi với
cái tinh thần linh động biến chuyển hoài.
1090 [9] Nguyên văn là bách thể, có sách dịch là: trăm cái xƣơng, đại ý cũng là thân thể.
1091 [10] Giếng: theo bác Vvn, chữ Hán là thác 汋 . Trong sách in sai chữ “giếng” thành chữ
“tiếng”. [Goldfish].
1092 [11] Bài này chỉ là một ngụ ngôn. Lỗ Ai Công mất năm -468, trƣớc khi Trang tử sinh khoảng
