Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
“Trời mọc ở phương Đông, lặn ở phương Tây. Phàm là những động vật có mắt có chân đều hành
động theo mặt trời: mặt trời mọc thì làm việc, mặt trời lặn thì nghỉ; hễ tạo hoá đi thì vạn vật thuận
ứng mà chết, tạo hoá tới thì thuận ứng mà sinh. Chúng ta đã nhận được hình hài của tạo hoá thì giữ
nó tới khi chết, thuận ứng với vạn vật mà vận động cả ngày lẫn đêm, không biết chung cục sẽ ra
sao”.
Cũng giống với câu: “Ngày đêm nối tiếp nhau, ai biết được từ đâu mà có ? Hỡi ơi, hỡi ơi; bao giờ
chúng ta mới hiểu được lẽ sinh hoá trong vũ trụ?... Khi ta đã nhận được cái hình hài của ta rồi thì ta
giữ nó cho tới khi chết. Nó với những vật khác đâm nhau,mài cọ vào nhau, cùng bôn tẩu như những
con ngựa, mà không có gì làm cho ngừng được. Buồn thay!”.
trong bài 2 Tề vật luận.
Lại có đoạn giống với Đức sung phù.
Như lời Trọng Ni trong bài 10: “Sống chết là việc lớn mà không làm đổi lòng ông ấy được, huống hồ
tước lộc! Một người như vậy, nhờ tinh thần, vượt núi Thái Sơn mà không bị trở ngại, xuống vực sâu
mà không bị ướt”.
Gần giống hệt lời cũng của Trọng Ni trong bài 1 Đức sung phù: “Sống và chết mà ông ấy coi
thường, trời đất có sập, ông ấy cũng không bị huỷ diệt”.
Ngoài ra, bài 5 diễn đúng ý “y phục không đủ làm thành một nhà nho” và bài 7 diễn ý “nghệ sĩ có
chân tài thì ung dung, tự nhiên”, càng làm cho nội dung chương càng thêm phức tạp.
Vì những lẽ đó chúng ta có thể kết luận rằng chương này do nhiều người viết, một số thuộc môn phái
Trang phụ diễn lại ý của Trang chứ không phát minh thêm được gì; một số có thể là theo đạo Nho và
chịu ảnh hưởng lớn của Trang, cho nên tuy gọi Khổng Tử là phu tử mà ý và lời thì của Trang, như
tác giả bài 3.
Xét chung, giá trị chương này tầm thường.
