Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
- Kiếm của thiên tử thì mũi nhọn là Yên Khê, Thạch Thành, lƣỡi là nƣớc Tề, nƣớc Đại, sống [lƣng]
là nƣớc Tấn, nƣớc Nguỵ, cán là nƣớc Chu và nƣớc Tống, chuôi là nƣớc Hàn và nƣớc Nguỵ; có bốn
rợ bao bọc, có bốn mùa làm bao (túi), có Bột Hải bao quanh, có Thƣờng Sơn làm đai, nó khống chế
bằng ngũ hành [tức kim mộc thuỷ hoả thổ], dùng thƣởng phạt để quyết đoán, dùng âm dƣơng để
đóng mở, mùa xuân, mùa hạ thì phù trì, mùa thu, mùa đông thì túc sái. Thứ kiếm ấy một khi đâm tới
thì không ai chống nổi, vung lên cao thì không ai đỡ nổi, hạ xuống thì không ai chạy thoát, múa
chung quanh thì không ai lại gần đƣợc. Ở trên cao nó chém những đám mây nổi, ở dƣới thấp nó chặt
đứt những địa mạch. Dùng cây kiếm đó có thể điều khiển đƣợc chƣ hầu, thống phục đƣợc thiên hạ.
Kiếm của thiên tử nhƣ vậy.
Vua Triệu hoang mang, bối rối, hỏi:
- Thế nào là kiếm của chƣ hầu?
- Kiếm của chƣ hầu mũi nhọn là kẻ sĩ trí dũng, lƣỡi là kẻ sĩ thanh liêm, sống là kẻ sĩ hiền lƣơng, cán
là kẻ sĩ trung tín, chuôi là kẻ sĩ hào kiệt. Thứ kiếm ấy, một khi đâm tới thì cũng không ai chống nổi,
vung lên cao thì cũng không ai đỡ nổi, hạ xuống thì cũng không ai chạy thoát, múa chúng chung
quang thì cũng không ai lại gần đƣợc. Ở trên cao nó giống mặt trời tròn, tuỳ theo mặt trời, mặt trăng
và các tinh tú mà chiếu sáng; ở dƣới thấp nó giống mặt đất vuông, theo bốn mùa mà vận hành; ở giữa
nó hợp tâm lí của dân chúng, đem lại thái bình cho bốn phƣơng. Dùng cây kiếm ấy thì làm cho chấn
động nhƣ sấm sét, trong bốn cõi không ai không qui phục, tuân theo mệnh lệnh của vua. Kiếm của
chƣ hầu nhƣ vậy.
- Còn thế nào là kiếm của ngƣời thƣờng?
- Kiếm của ngƣời thƣờng thì đầu tóc bù xù, tóc mai bồng lên, mũ chụp xuống mắt, mắt trợn trừng, ăn
nói ấp úng. Khi đấu kiếm trƣớc mặt mọi ngƣời, trên nó chặt đầu của đối phƣơng, dƣới nó đâm thủng
gan phổi của đối phƣơng. Kiếm của ngƣời thƣờng nhƣ vậy, không khác gì đá gà, sớm mƣợn gì cũng
toi mạng, không ích gì cho quốc gia cả. Hiện nay đại vƣơng ở ngôi thiên tử chí tôn, mà lại thích kiếm
thuật của ngƣời thƣờng, tôi trộm nghĩ không nên.
Vua Triệu bèn kéo Trang tử lên điện, tại đó ngƣời trông coi về ngự thiện đã dọn tiệc sẳn. Vua Triệu
[xấu hổ] ba lần chạy chung quanh chiếu tiệc.
