nước, được thắt chặt bởi một Hiệp ước Hữu nghị và Thương mại, cùng có
lợi và mang lại lợi ích cho các Công dân và thần dân của hai bên ký kết, vì
mục đích này giao cho Đại diện toàn quyền của họ…
Nằm tại giao điểm giữa Đông và Tây, quản lý các tỉnh cùng các thuộc
quốc trải dài ở mức độ rộng lớn nhất trên vùng lãnh thổ là Libya ngày nay
tới Kyrgyzstan và Ấn Độ, Ba Tư hoặc là điểm bắt đầu hoặc là mục tiêu
cuối cùng của hầu hết những kẻ chinh phạt lớn trên đại lục Á-Âu từ thời Cổ
đại đến Chiến tranh Lạnh. Trải qua tất cả những biến động đó, Ba Tư –
giống Trung Quốc trong một số hoàn cảnh tương tự – vẫn gìn giữ được ý
thức riêng biệt về bản sắc. Nằm trải rộng trên nhiều khu vực và các nền văn
hóa vô cùng đa dạng, Đế quốc Ba Tư đã lựa chọn và tổng hợp những thành
tựu của mình vào trong khái niệm riêng biệt về trật tự. Bị nhấn chìm dưới
làn sóng chinh phạt của Alexander Đại đế
, những đạo quân Hồi giáo
thời kỳ đầu và sau đó là người Mông Cổ – những cú sốc gần như xóa bỏ ký
ức lịch sử và sự độc lập chính trị của các dân tộc khác – Ba Tư vẫn giữ
được lòng tự tin về sự vượt trội về văn hóa của mình. Nó cúi đầu trước kẻ
chinh phục như là một sự nhượng bộ tạm thời nhưng vẫn giữ được độc lập
thông qua quan điểm của mình về thế giới, miêu tả “những không gian bên
trong tuyệt vời” trong thơ ca và chủ nghĩa thần bí, cũng như trân trọng sợi
dây kết nối với những đấng anh hùng trị vì trong quá khứ được thuật lại
trong cuốn sử thi Sách về các vua. Trong khi đó, Ba Tư đúc kết các kinh
nghiệm quản lý nhiều loại lãnh thổ khác nhau cùng với những thách thức
chính trị thành bộ quy tắc ngoại giao tinh vi, coi trọng sự nhẫn nại, phân
tích sắc sảo về thực tế địa chính trị và khống chế đối thủ bằng tâm lý.
Ý thức về sự khác biệt và sự khống chế khéo léo này kéo dài trong
thời kỳ Hồi giáo, khi Ba Tư theo tôn giáo của kẻ chinh phạt đến từ Ả-rập
nhưng là nước duy nhất trong làn sóng đầu tiên các dân tộc bị khuất phục
vẫn nhất quyết gìn giữ ngôn ngữ riêng và thêm vào trật tự mới những di sản
văn hóa của đế chế mà Hồi giáo vừa mới lật đổ. Cuối cùng, Ba Tư trở thành
trung tâm dân số và văn hóa theo hệ phái Shiite của Hồi giáo, ban đầu như
một dị giáo dưới sự cai trị của Ả-rập, sau đó là quốc giáo bắt đầu từ thế kỷ
