Ban Nha và Nga) thì ông mới phải đối mặt với thất bại; ông từng thất bại
lần đầu tiên do không lượng sức mình ở Nga vào năm 1812, và sau đó là
khi phần còn lại của châu Âu liên kết để chống lại ông trong sự xác minh
muộn màng của những nguyên tắc của Hòa ước Westphalia. Năm 1813,
trong Chiến tranh Liên minh thứ sáu ở Leipzig
, quân đội chung của các
nước châu Âu còn tồn tại đã giáng cho Napoleon thất bại lớn đầu tiên và
mang tính quyết định trong một trận đánh. (Thất bại ở Nga là do bị tiêu hao
binh lực.) Sau Chiến tranh Liên minh thứ sáu, Napoleon cự tuyệt những
dàn xếp mà lẽ ra đã cho phép ông giữ lại một số đất đai mà ông đã chinh
phục được. Ông lo ngại rằng bất kỳ sự chấp nhận chính thức nào về những
giới hạn sẽ triệt tiêu tuyên bố chính danh duy nhất của ông. Như thế, ông đã
bị lật đổ bởi chính sự bất an của mình cũng như bởi các nguyên tắc của Hòa
ước Westphalia. Kẻ chinh phạt hùng mạnh nhất châu Âu kể từ
Charlemagne đã bị đánh bại không chỉ bởi một trật tự quốc tế nổi dậy
chống lại ông mà bởi cả chính ông ta.
Giai đoạn Napoleon đánh dấu đỉnh cao của thời kỳ Khai sáng. Lấy
cảm hứng từ những ví dụ của Hy Lạp và La Mã, các nhà tư tưởng thời kỳ
này đã đánh đồng sự khai sáng với sức mạnh của lý trí, ngụ ý một sự phân
tán uy quyền từ Giáo hội cho giới tinh hoa thế tục. Giờ đây những khát
vọng này đã được cô đọng hơn nữa và tập trung vào một lãnh đạo như là
biểu trưng của quyền lực toàn cầu. Một câu chuyện minh họa cho ảnh
hưởng của Napoleon xảy ra vào ngày 13 tháng Mười năm 1806, một ngày
trước trận Jena, nơi quân Phổ bị đánh bại. Khi ông đi trinh sát trận địa với
vị tướng tham mưu của mình, Georg Wilhelm Friedrich Hegel khi đó còn là
một giảng viên đại học (người sau này viết cuốn Triết học Lịch sử, truyền
cảm hứng cho học thuyết của Marx), đã miêu tả cảnh tượng này với những
lời tán dương khi nghe tiếng vó ngựa vang trên đường:
Tôi thấy Hoàng đế – linh hồn thế giới này – cưỡi ngựa ra khỏi thành
phố đi trinh sát. Thật tuyệt vời khi được thấy một cá nhân xuất chúng đến
dường này, người có mặt ở đây tại một thời khắc duy nhất, cưỡi ngựa đi
khắp thế gian và làm chủ thế giới.
