Một cuộc chiến tranh mà những hậu quả của nó chưa từng được cân nhắc
đã giáng xuống nền văn minh phương Tây vì một lý do hoàn toàn mang
tính địa phương – vụ ám sát Thái tử Áo bởi một kẻ dân tộc chủ nghĩa người
Serbia, giáng cho châu Âu một đòn nặng nề, xóa sạch mọi thành quả của
một thế kỷ hòa bình và trật tự.
Trong 40 năm sau dàn xếp tại Hội nghị thành Vienna, trật tự châu Âu
đã ngăn chặn các xung đột. Trong 40 năm sau sự thống nhất của Đức, hệ
thống này làm tất cả các tranh chấp thêm trầm trọng. Không một nhà lãnh
đạo nào thấy trước được quy mô của thảm họa sắp tới gần. Hệ thống của
những sự đối đầu trở nên thường xuyên giữa họ cùng với máy móc quân sự
hiện đại khiến thảm họa này không sớm thì muộn sẽ xảy ra. Và tất cả họ
đều góp phần gây ra thảm họa này, nhưng lại không nhận thức được trên
thực tế họ đang phá vỡ một trật tự quốc tế: Pháp với quyết tâm giành lại
vùng Alsace-Lorraine, đồng nghĩa với việc có chiến tranh; Áo với sự lưỡng
lự giữa các trách nhiệm quốc gia và trách nhiệm Trung Âu của mình; Đức
với nỗ lực vượt qua nỗi sợ bị bao vây bằng việc liên tục săm soi Pháp và
Nga, đồng thời xây dựng lực lượng hải quân, dường như bỏ qua những bài
học lịch sử rằng Anh chắc chắn sẽ phản đối cường quốc lớn nhất trên lục
địa châu Âu, nếu cường quốc đó đồng thời hành động như thể đe dọa sự
vượt trội của hải quân Anh. Nga, bằng việc liên tục thăm dò tất cả các
hướng, đồng thời đe dọa Áo và những nước nằm trong Đế quốc Ottoman
trước đây. Và Anh, bằng sự mơ hồ đã che giấu việc nước này gia tăng cam
kết với phe Đồng minh, dẫn đến sự bất lợi trong từng bước đi. Sự ủng hộ
của nước này khiến Pháp và Nga thêm kiên quyết; chính sách bàng quan
của nó khiến một vài nhà lãnh đạo Đức tin rằng Anh có thể giữ vị trí trung
lập trong một cuộc chiến tranh ở châu Âu.
Suy ngẫm về những gì có thể đã xảy ra nếu lịch sử diễn biến khác đi
thường là một việc làm vô ích. Nhưng cuộc chiến làm đảo lộn nền văn
minh phương Tây này không phải là một sự cần thiết không thể tránh khỏi.
Nó nảy sinh từ một loạt những tính toán sai lầm của các nhà lãnh đạo
nghiêm túc, những người không hiểu được hậu quả của những kế hoạch của
mình, và vòng xoáy cuối cùng bởi một cuộc tấn công khủng bố lại xảy ra
