chước hành động điều chỉnh các tế bào thần kinh trung gian, các nhà khoa
học tiêm serotonin vào mô cấy. Đúng như mong đợi, một ống serotonin, tái
tạo một trải nghiệm học hỏi, đã kích thích giải phóng glutamate - nhanh
chóng tăng cường khớp thần kinh đặc trưng của trí nhớ ngắn hạn. Trái lại,
năm ống serotonin riêng biệt tăng cường dây thần kinh đang tồn tại trong
nhiều ngày và kích thích sự hình thành khớp thần kinh mới - thay đổi đặc
tính của trí nhớ dài hạn.
Sau quá trình liên tục tiêm serotonin, enzyme kinaza A cùng một enzyme
khác có tên MAP chuyển từ tế bào chất bên ngoài tế bào thần kinh vào
nhân. Tại đó, kinaza A kích hoạt một protein có tên CREB-a, protein này
tiếp tục kích hoạt một loạt các gen tổng hợp protein mà tế bào thần kinh cần
để tạo ra khớp thần kinh mới. Cùng lúc đó, MAP kích hoạt một protein
khác, CREB-2, protein này sẽ ngưng hoạt động của một loạt các gen ức chế
sự tăng trưởng của khớp thần kinh mới. Thông qua một quá trình hóa học
“đánh dấu” tế bào phức tạp, các thay đổi khớp thần kinh tập trung tại những
vùng nhất định trên bề mặt của tế bào thần kinh và tồn tại trong một thời
gian dài. Chính nhờ quá trình tinh vi này, bao gồm các thay đổi và tín hiệu
gen và hóa học, mà các khớp thần kinh có thể lưu giữ trí nhớ trong nhiều
ngày, thậm chí là nhiều năm. Kandel nhận định: “Sự phát triển và duy trì
các khớp thần kinh mới giúp trí nhớ tồn tại”.
[366]
một điều quan trọng là nhờ tính mềm dẻo của bộ não mà các trải nghiệm
liên tục hình thành nên hành vi và cá tính của chúng ta: “Sự cần thiết phải
khỏi động một gen thì mới hình thành nên trí nhớ dài hạn cho chúng ta thấy
rõ rằng các gen không chỉ quyết định hành vi mà còn phản ứng với các kích
thích từ môi trường, như việc học tập”.
[367]
CÓ THỂ TỰ TIN nói rằng đời sống tinh thần của loài sên biển chẳng có gì
đặc sắc. Các mạch trí nhớ mà Kandel cùng nhóm của ông nghiên cứu chỉ là
những mạch đơn giản. Chúng lưu giữ cái mà các nhà tâm lý học gọi là trí
nhớ “tiềm ẩn” - ký ức vô thức về những trải nghiệm trong quá khứ tự động
