được gọi lại khi thực hiện một hành vi phản xạ hoặc luyện tập một kỹ năng
đã biết. Loài sên gọi lại trí nhớ tiềm ẩn khi thu mình trong vỏ. Con người
gọi lại trí nhớ tiềm ẩn khi thực hiện cú rê bóng rổ hoặc khi lái xe đạp. Theo
giải thích của Kandel, trí nhớ tiềm ẩn “được trực tiếp gợi lại thông qua hoạt
động mà không cần bất kỳ nỗ lực ý thức nào hay thậm chí nhận thức là
chúng ta đang gợi lại trí nhớ”.
[368]
Khi nói về trí nhớ của mình, cái chúng ta thường nhắc tới là trí nhớ “tường
minh” - những hồi ức về con người, sự kiện, ý tưởng, cảm xúc và ấn tượng
mà chúng ta có thể gợi lại trong trí nhớ hiệu dụng của ý thức. Trí nhớ tường
minh bao gồm mọi thứ chúng ta nói rằng mình “nhớ” được về quá khứ.
Kandel đề cập tới trí nhớ tường minh như “trí nhớ phức hợp” - vì nhiều lý
do hợp lý. Việc lưu trữ dài hạn trí nhớ tường minh liên quan đến các quá
trình sinh hóa và phân tử về “hợp nhất dây thần kinh”, quá trình này đóng
vai trò quan trọng trong việc lưu giữ trí nhớ tiềm ẩn. Tuy nhiên nó cũng đòi
hỏi quá trình hợp nhất thứ hai có tên “hợp nhất hệ thống”, quá trình này có
liên quan tới các tương tác phối hợp giữa các khu vực xa nhau trong bộ não.
Gần đây các nhà khoa học mới chỉ bắt đầu ghi nhận hoạt động hợp nhất hệ
thống và rất nhiều kết quả nghiên cứu vẫn chỉ là dự kiến. Tuy nhiên có một
điều sáng tỏ là quá trình hợp nhất trí nhớ tường minh liên quan tới “cuộc
hội thoại” dài và tích cực giữa vỏ não và khu vực hồi hải mã.
Là một thành phần nhỏ và cổ xưa trong bộ não, hồi hải mã nằm phía dưới
vỏ não, gập sâu bên trong thùy thái dương trung gian. Vừa là khu vực cảm
giác định hướng - đó là nơi người lái taxi tại London lưu giữ bản đồ tinh
thần về đường đi trong thành phố - hồi hải mã vừa đóng vai trò quan trọng
trong việc hình thành và quản lý trí nhớ tường minh. Phần lớn công lao
khám phá ra liên kết giữa hồi hải mã và việc lưu giữ thông tin là của một
người đàn ông bất hạnh, Henry Molaison. Sinh năm 1926, Molaison bị mắc
chứng động kinh sau một chấn thương nghiêm trọng ở đầu thời còn
trẻ.Trong những năm tháng thanh niên, chứng động kinh của ông ngày càng
trầm trọng. Nguyên nhân bệnh tình của ông cuối cùng được tìm ra là xuất
