chính cao, bởi hầu hết các máy bay đều được rót vốn mua qua các khoản nợ. Sự kết
hợp này tạo ra rủi ro lớn, bởi nếu vì một lý do nào đó mà doanh thu giảm, các
doanh nghiệp sẽ không thể dễ dàng cắt giảm chi phí cố định. Đây chính là một
phần của câu chuyện xảy ra sau biến cố ngày 11 tháng Chín năm 2001. Các hãng
hàng không buộc phải đóng cửa 1-2 tuần, và chỉ trong một thời gian ngắn, ngành
hàng không đã mất hàng tỷ đô-la. (Sau đó, hầu hết các hãng hàng không cũng
không còn hoạt động tốt như trước). Ở đây, chúng ta sẽ chỉ tập trung vào đòn bẩy
tài chính, và chúng ta sẽ tìm hiểu hai tỷ lệ: nợ trên vốn chủ sở hữu và khả năng
thanh toán lãi vay.
TỶ LỆ NỢ TRÊN VỐN CHỦ SỞ HỮU
Tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu (debt-to-equity ratio) đơn giản và dễ hiểu: nó cho
biết trong mỗi đồng vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp có bao nhiêu là tiền vay nợ.
Công thức và phép tính mẫu cho tỷ lệ này có dạng như sau:
Tỷ lệ lợi nhuận
trên vốn chủ sở hữu
=
Tổng nợ
phải trả
=
2.736
=
1,11%
Vốn chủ
sở hữu
2.457
(Lưu ý rằng tỷ lệ này không thường được biểu diễn dưới dạng tỷ lệ phần
trăm).
Cả hai con số đều được lấy từ bảng cân đối kế toán. Thế nào là tỷ lệ nợ trên
vốn chủ sở hữu tốt? Cũng như với hầu hết các tỷ lệ, câu trả lời phụ thuộc vào ngành
hoạt động. Tuy nhiên, có nhiều, rất nhiều doanh nghiệp có tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở
hữu cao hơn 1 – tức là các doanh nghiệp này có nhiều nợ hơn vốn chủ sở hữu. Vì
lãi vay được trừ khỏi thu nhập chịu thuế của doanh nhiệp, nên nhiều doanh nghiệp
sử dụng nợ để rót vốn cho ít nhất là một phần hoạt động kinh doanh của mình.
Thực tế là, những doanh nghiệp có tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu đặc biệt thấp có thể
là mục tiêu cho một cuộc mua đứt có đòn bẩy, trong đó ban quản lý hoặc các nhà
đầu tư khác vay nợ để mua cổ phiếu của doanh nghiệp.
Các ngân hàng rất thích tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu. Họ sử dụng nó để xác
định liệu có nên cho doanh nghiệp vay vốn hay không. Từ kinh nghiệm của mình
họ biết tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu hợp lý cho một doanh nghiệp thuộc quy mô
nhất định trong một ngành cụ thể nên là bao nhiêu (và tất nhiên họ cũng kiểm tra cả
khả năng sinh lời, dòng lưu chuyển tiền tệ và các thước đo khác nữa). Đối với một
