nhà quản lý, biết tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu, và tương quan giữa nó và tỷ lệ nợ
trên vốn chủ sở hữu của các đối thủ cạnh tranh là một thước đo tiện dụng để đánh
giá ban quản lý cấp cao của doanh nghiệp cảm thấy ra sao về việc vay thêm nợ.
Nếu tỷ lệ này cao, việc huy động thêm tiền mặt qua vay nợ có thể gặp khó khăn.
Do đó, hoạt động mở rộng có thể đòi hỏi thêm đầu tư từ vốn chủ sở hữu.
TỶ LỆ THANH TOÁN LÃI VAY
Các ngân hàng cũng rất ưa thích con số này. Nó là thước đo “mức chịu lãi”
của doanh nghiệp – tức số tiền lãi mà doanh nghiệp phải trả mỗi năm – trong mối
tương quan với số tiền mà doanh nghiệp làm ra. Công thức và phép tính tỷ lệ này
có dạng như sau:
Hệ số thanh toán
lãi vay
=
Lợi
nhuận
hoạt động
=
652
=
3,41
Mức lãi hàng
năm
191
Nói cách khác, tỷ lệ này cho thấy doanh nghiệp có thể dễ dàng thanh toán lãi
vay ra sao. Nếu tỷ lệ này tiến quá gần đến 1, rõ ràng đây là dấu hiệu xấu: hầu hết
lợi nhuận của doanh nghiệp sẽ chỉ đủ để trả lãi vay! Con số tỷ lệ cao nhìn chung là
dấu hiệu cho thấy, doanh nghiệp có thể vay nợ thêm – hay ít nhất là doanh nghiệp
có khả năng trả nợ.
Điều gì sẽ xảy ra khi một trong hai tỷ lệ trên chệch hướng quá xa, tức là nợ
trên vốn chủ sở hữu quá cao và hệ số thanh toán lãi vay quá thấp? Chúng ta thường
tưởng rằng, ban quản lý cấp cao chỉ luôn tập trung vào việc trả nợ, làm sao để cả
hai tỷ lệ trở lại khoảng chấp nhận được. Song các nghệ sĩ tài chính lại có quan điểm
hoàn toàn khác. Chẳng hạn, họ sáng tạo ra một hình thức mới, rất tuyệt là thuê tài
sản hoạt động (operating lease), loại hình này được sử dụng rộng rãi trong ngành
hàng không và nhiều ngành khác.
Thay vì mua hẳn một thiết bị như một chiếc máy bay, doanh nghiệp sẽ thuê
máy bay của nhà đầu tư. Việc trả tiền thuê sẽ được tính như một khoản chi trên báo
cáo kết quả kinh doanh, nhưng không có tài sản hay khoản nợ nào liên quan đến tài
khoản này trong sổ sách của doanh nghiệp. Một số doanh nghiệp sử dụng đòn bẩy
quá mức sẵn lòng chi mạnh tay để thuê thiết bị chỉ với mục đích giữ hai tỷ lệ này
nằm trong khoảng mà các ngân hàng và nhà đầu tư ưa thích. Nếu bạn muốn hiểu
toàn bộ về tình trạng nợ của doanh nghiệp, chắc chắn bạn sẽ phải tính toán những
