từ sự gia tăng giá trị của doanh nghiệp. Khi doanh nghiệp phát hành cổ phiếu ưu
đãi, họ bán chúng cho nhà đầu tư với mức giá khởi đầu nhất định. Giá trị trên bảng
cân đối kế toán phản ánh mức giá đó.
Vốn
Trong kinh doanh, từ này có nhiều nghĩa. Vốn vật chất là nhà xưởng, thiết bị,
phương tiện vận tải và những tài sản tương tự. Vốn tài chính nếu xét từ góc nhìn
của một nhà đầu tư thì là cổ phiếu và trái phiếu mà nhà đầu tư đó nắm giữ; còn từ
góc nhìn của doanh nghiệp, thì là khoản đầu tư vốn cổ phần cộng với một khoản
vay bất kỳ khác của doanh nghiệp. “Nguồn vốn” trong báo cáo thường niên cho
biết doanh nghiệp lấy tiền từ đâu. “Phương thức sử dụng vốn” cho biết doanh
nghiệp đã dùng số tiền đó như thế nào.
Hầu hết các cổ phiếu ưu đãi đều không kèm theo quyền biểu quyết. Nói cách
khác, chúng giống trái phiếu hơn là cổ phiếu phổ thông. Vậy sự khác biệt nằm ở
đâu? Với trái phiếu, chủ sở hữu sẽ nhận một phiếu thưởng có giá trị cố định hoặc
một khoản lợi tức, còn đối với cổ phiếu ưu đãi, chủ sở hữu sẽ nhận cổ tức cố định.
Doanh nghiệp sử dụng chứng khoán ưu đãi để huy động tiền vì nó không mang ý
nghĩa pháp lý như vay nợ. Nếu một doanh nghiệp không thể thanh toán lợi tức trên
trái phiếu, người nắm giữ trái phiếu có thể yêu cầu doanh nghiệp tuyên bố phá sản.
Trong khi đó, người nắm giữ cổ phiếu ưu đãi thì không.
Cổ phiếu phổ thông hay chứng khoán phổ thông
Không giống như đa số các cổ phiếu ưu đãi, cổ phiếu phổ thông (common
share hoặc common stock) thường kèm theo quyền biểu quyết. Những người nắm
giữ loại cổ phiếu này có thể biểu quyết lựa chọn thành viên trong hội đồng quản trị
(thường thì mỗi cổ phiếu là một phiếu bầu) và về những vấn đề khác được đưa ra
thảo luận trước các cổ đông. Cổ phiếu phổ thông có thể được trả cổ tức, có thể
không. Giá trị của cổ phiếu thường được trình bày trên bảng cân đối kế toán ở mục
“mệnh giá”, tức là số tiền danh nghĩa được gán cho chứng khoán của bên phát
hành. Mệnh giá thường là một khoản tiền rất nhỏ và không liên quan đến giá thị
trường của cổ phiếu. Trên bảng cân đối kế toán mẫu của chúng tôi, cổ phiếu phổ
thông có mệnh giá là 1 đô-la.
Vốn góp thêm
Đây là số tiền lớn hơn mệnh giá mà ban đầu các nhà đầu tư chi trả cho cổ
phiếu. Ví dụ, nếu một cổ phiếu được bán với giá ban đầu là 5 đô-la/cổ phiếu, và
