3
Chúng ta hiểu biết bằng cách nào?
Of Miracles (Về những phép mầu) của Hume
N
hiều người - kể cả người đang hướng dẫn các bạn đây - coi David Hume
(1711-76), người Scotland, là triết gia lớn nhất trong số tất cả các triết gia đã
viết bằng tiếng Anh. Ông là người có kiến thức bao quát nhiều lĩnh vực: bộ
sách nhiều tập History of England (Lịch sử nước Anh) của ông đã khiến lúc
sinh thời, ông được nhiều người biết tới như một sử gia, và ông cũng viết
nhiều tiểu luận về những vấn đề chính trị (phần lớn về đề tài hiến pháp) và
kinh tế. Tất cả những bài viết đó, ông coi như để đóng góp vào một công
trình nghiên cứu rộng lớn duy nhất, đó là việc nghiên cứu về bản chất con
người. Kiệt tác thời trẻ của ông, ấn hành năm 1739/40, A Treatise of Human
Nature (Khảo luận về Bản chất Con người); gồm ba cuốn, bàn về những
niềm tin của con người, những cảm xúc, và những phán đoán đạo đức.
Chúng là gì, và điều gì đã tạo ra chúng?
Những tác phẩm của Hume về những vấn đề này được định hình bởi
một niềm xác tín sâu xa và bền vững rằng những con người là như thế nào.
Với ông, điều cũng quan trọng không kém là niềm xác tín rằng chúng ta thì
không như thế nào, một ảo tưởng đặc biệt cần được khắc phục trước khi một
điều gì đó mang tính tích cực có cơ hội thu hút tâm trí chúng ta. Xin nhớ
rằng hầu hết nền triết học lớn lao không chỉ thêm/bớt một hoặc hai sự kiện
vào những niềm tin trước đó của chúng ta; triết học lớn lao đó rũ bỏ toàn bộ
đường lối tư duy cũ để thay thế bằng một đường lối khác. Có thể có một số
