LỜI NÓI ĐẦU
Sau khi gây một phong trào mãnh liệt và sâu rộng trong văn
học và nghệ thuật, và sau gần hai mươi năm hoạt động ở thế nổi,
nay triết học hiện sinh đi vào thế chìm. Nó ăn sâu vào quan niệm
sống của người Âu Mỹ. Nó đã lắng vào lòng người thời đại, và trở
thành một cái gì quá quen thuộc, người chủ trương nó không còn
bồng bột trưng xướng nó, người chống đối thì hoặc vì mệt, hoặc
vì thấy không ai quan tâm đến vấn đề nữa, nên cũng im tiếng
dần.
Bên Việt Nam cũng thế, triết hiện sinh không còn gây chấn
động như mấy năm trước đây. Thực ra người ta vẫn ngờ ngợ nó.
Giới bảo thủ không biết rõ bộ mặt triết hiện sinh ra sao, nhưng
nơm nớp coi nó như một thứ dịch tả, một thứ vi trùng gieo rắc
ngông cuồng và phá phách. Giới thanh thiếu niên phần nhiều
cũng chưa hiểu thế nào là triết hiện sinh, nhưng hăng nồng chào
đón nó như một tin vui đang về, một tin còn hoang mang mơ hồ,
nhưng chính vì thế mà dễ làm thỏa những ước mơ của họ.
Năm 1961, tạp chí Bách Khoa xin tôi viết một loạt bài trình bày
về triết hiện sinh cho giới hiếu học. Và đây là những bài tôi đã cho
đăng trên tạp chí Bách Khoa từ tháng 10 năm 1961 đến tháng 9
năm 1962. Khi viết, tôi đã cố gắng viết sao vừa dễ hiểu, vừa
không đơn giản hóa những vấn đề phức tạp. Không biết tôi có đạt
được phần nào mục tiêu đó không, nhưng cần nói đây để bạn
đọc thông cảm khi thấy tôi đi vào những vấn đề căn bản và sâu
xa của các triết gia hiện sinh, và thấy tôi hay trích dẫn những
đoạn văn điển hình của các triết gia đó. Khi trích dẫn các tác
phẩm đó, tôi riêng nghĩ đến các bạn sinh viên: Tôi muốn họ dần
dần làm quen với lời văn các triết gia, để họ đỡ ngại ngùng khi
phải đích thân đọc vào các tác phẩm đó.
