Tri
ết-lý Đại-Đồng
121
“Nay, ngày H
ội Quốc Liên, ngày k ỹ-niệm tuyên
dương của Hội Nhơn-quyền. Nhơn Quyền của Hội Quốc
Liên hôm nay do căn bản của Hội Nhơn Quyền do Pháp
đào tạo và là cái danh dự cao trọng của Pháp hơn hết.
Y như lời Bần-Đạo đã thuyết minh ngày lễ của Hội
Qu
ốc Liên về cái danh dự tạo Hội Nhơn Quyền cho nhơn
lo
ại, cái danh dự nước Pháp đã đạt đặng và đã đem lại cái
danh th
ể cho nước Pháp thêm lớn lao với toàn cả thiên hạ,
là chính nước Pháp đã đề xướng Nhơn quyền. Phàm mỗi
vi
ệc nó khởi đương ra vẫn nhỏ rồi mới biến sanh ra lớn,
m
ỗi sự chi ở thế gian này, vận mạng con người vẫn do
theo cái lu
ật tiến triển của tinh thần của hì nh thể, của
năng lực cả toàn nhơn loại trên mặt địa cầu này. Ban sơ
t
ại sao và do nơi cớ gì đã xuất hiện Hội Nhơn Quyền của
nước Pháp buổi nọ?
Có m
ột vị sĩ quan kia tên Dreyfus bị cường bức
ph
ải mất chức và bị lao tù, nhưng cái lẽ bất công ấy một
người không thể chi minh oan đặng. Các bạn đồng kiếm
phương giải cứu. Một khối người họ nghĩ cũng chưa đủ,
th
ế nên họ phải đề xướng lên làm thế nào cho toàn cả
qu
ốc dân nước Pháp phải chung hiệp với họ, đặng đem
nhơn đạo lại cho kẻ hàm oan nhờ và tranh đấu đặng quyết
định thâu hoạch nhơn quyền. Các Hội viên của Hội Nhơn
Quy
ền gọi danh là Dreyfusards, thành thử buổi nọ có
nhi
ều trường hợp chiến đấu kịch liệt:
- M
ột bên nhà cầm quyền,
- M
ột bên nhứt định phản kháng cái bất công của
chánh ph
ủ làm phương nào cứu đặng Dreyfus ra.
H
ọ chiến đấu một cách khó khăn nhưng mà họ đã
đắc thắng. Ngày hôm nay cả toàn thể thiên hạ tức nhiên
các li
ệt cường đều nhìn nhận rằng: Tổ chức ấy rất trọng
