vào tài năng mà được đề bạt, có người bị vu hãm mà bị phế truất.
Hoàn toàn có thể thẩm tra sự lành dữ của họ, quan sát được mất của
họ. Xin cho phép trình bày sơ lược tình hình của họ, hy vọng phân tích
văn từ và hiểu được nội dung.
Nhà Chu tích đức nên nắm chính quyền, thừa mệnh trời; dựa vào
công huân của Văn Vương, Võ Vương, Thành Vương mở ra nghiệp đế
bảy trăm năm. Đến Phù Tô làm Tần hoàng Thái tử thì không phải là
danh vọng không đủ, lấy thận phận quan trọng của con cả, đến biên
cương giám sát chỉ đạo. Họa hoạn ban đầu là Thái tử bị phế bỏ đến nơi
xa; tai họa cuối cùng là Thái tử vong thân. Thần Nhị Thế lên ngôi, làm
trái đạo nghĩa, khiến xã tắc nguy kịch và mất nước. Nhà Hán truyền
ngôi lâu dài, cố nhiên là vì thái tử hiền minh kế tục nhau. Hán Cao Tổ
sủng ái Thích phu nhân và Triệu vương, đem nước nhà làm trò đùa.
Thái tử dùng kế của Trương Lương kết giao với “Thương sơn tứ hạo”,
gây dựng vây cánh trong thiên hạ. Hán Cảnh Đế khi làm Thái tử thì vì
Trịnh Thông lấy lòng Văn Đế nên khiến ông rất khó xử, sau khi lên
ngôi lại bãi miễn Trịnh Thông, giết công thần Chu Á Phu; ông ta cả
đời cảm thấy lo lắng về Ngô vương Lưu Tị, là bởi ông ta từng tranh
chấp khi chơi trò chơi mà giết chết Ngô Thái tử. Võ Đế khi làm Thái
tử, tuy còn nhỏ tuổi, nhưng lại có thể kiến nghị tuyệt vời là Hoàng đế
khi về già phải phòng bị đại thần chuyên quyền, ý thức được Chu Á
Phu ỷ công kiêu ngạo. Bởi thế ông có thể phát huy công nghiệp của tổ
tông, kế thừa truyền thống của ba đời Cao Tổ, Văn Đế, Cảnh Đế.
Khánh Thái tử Lưu Cứ xây dựng Bác Vọng uyển, giao tiếp với khách
khứa, danh vọng còn chưa rõ ràng. Cảm thương cho ông vận khí rất
không tốt, gặp tên giặc gian nịnh Giang Sung, kết quả tuy dẫn binh
giết được loạn thần Giang Sung, nhưng lại rơi vào tội danh bội nghĩa
mưu phản, không có cái chết có hậu. Hậu tự của Hán Tuyên Đế là
Nguyên Đế yêu thích nho thuật, đạo lớn được trình bày; cảm phục ông
xuất chúng về mặt đức giáo, khen ngợi ông nói năng trung thành chính
