TRÒ CHUYỆN VỚI TRỊNH XUÂN THUẬN - Trang 57

một ngọn lửa còn nóng hơn cả mọi địa ngục mà Dante có thể tưởng tượng
ra!
Một viễn ảnh thật đáng yêu... Trong Vũ trụ học hiện đại còn những vấn đề
lớn nào nữa không?
Theo ý kiến của tôi, thì vấn đề hình thành các thiên hà chắc chắn sẽ là một
trong số những vấn đề quan trọng nhất. Để đánh giá đúng giá trị của vấn đề
này, trước hết tôi cần phải mô tả cho ông rõ quang cảnh của Vũ trụ.
Vũ trụ hiện ra trước mắt chúng ta là được chiếu trên vòm trời, tức là một
hình ảnh hai chiều, vì chúng ta còn thiếu chiều sâu của Vũ trụ. Điều này
cũng giống như khi ta quan sát một bức tranh khổng lồ mà họa sĩ đã quên
mất luật cận viễn. Gần một chục năm trước, các nhà thiên văn đã bắt đầu
lập bản đồ ba chiều của Vũ trụ bằng cách đo độ dịch về phía đỏ theo hiệu
ứng Doppler để xác định vận tốc và khoảng cách của mỗi thiên hà. Đây là
một nhiệm vụ cực kỳ nặng nhọc bởi vì riêng vùng Vũ trụ mà ta quan sát
được cũng đã chứa tới 100 tỷ thiên hà! Các nhà thiên văn đã cố gắng hết
sức mình và họ cũng mới chỉ quan sát được vài chục ngàn thiên hà. Còn
bản thân tôi, tôi cũng đã tham gia vào công việc này, một công việc mà còn
lâu mới kết thúc, nhưng triển vọng rất là khả quan đối với các thiên hà gần
nhất.
Một tấm thảm Vũ trụ diệu kỳ hiện ra trước con mắt kinh ngạc của các nhà
thiên văn. Họ đã phát hiện ra một hệ thống thứ bậc tuyệt vời của các cấu
trúc vật chất trong Vũ trụ. Các thiên hà cũng hoàn toàn giống như con
người ở chỗ bản năng hợp quần của chúng rất phát triển. Chúng không ưa
sự đơn độc và cô lập, mà chúng thích cụm lại thành các cộng đồng. Tất
nhiên, chúng không gắn kết với nhau bằng những quan hệ tình cảm mà bởi
những mối liên hệ được dệt bởi lực hấp dẫn. Như vậy, một số các thiên hà
đã tụ tập thành các cụm gồm hàng chục thành viên. Chẳng hạn, dải Ngân
Hà của chúng ta là thành viên của cụm thiên hà địa phương, trong đó còn
có thiên hà Andromede và một chục các thiên hà lùn (đó là các thiên hà nhỏ
hơn và nhẹ hơn) như các vệ tinh của Ngân Hà, các Đám mây Magellan Lớn
và Nhỏ. Nếu ta ví các thiên hà như những ngôi nhà trong Vũ trụ thì các
cụm thiên hà là các ngôi làng nhỏ. Một số các thiên hà khác tập hợp thành