những quần thể lớn hơn: đó là các đám thiên hà. Chúng gồm tới vài ngàn
thiên hà. Có thể ví các đám này như các tỉnh lỵ. Nhưng tổ chức của Vũ trụ
chưa dừng ở đó. Chính 5 hoặc 6 các đám thiên hà này lại co cụm lại để tạo
thành các siêu đám thiên hà. Đó là các thành phố lớn của Vũ trụ.
Các siêu đám thiên hà chứa đựng những hình dạng bất ngờ và lạ lùng nhất.
Thay vì có dạng cầu, chúng khi thì có dạng chiếc bánh rán dẹt, khi thì là
những vách ngăn thiên hà trải dài hàng trăm triệu năm ánh sáng. Nhưng
điều gây ngạc nhiên lớn, đó là sự phát hiện ra những khoảng trống rỗng
khổng lồ trong Vũ trụ. Bạn có thể ngao du trên chặng đường dài hàng chục
triệu năm ánh sáng mà không gặp một thiên hà nào. Một thực tế còn đáng
ngạc nhiên hơn nữa, đó là các khoảng trống rỗng này có dạng như những
bong bóng xà phòng khổng lồ mà các đám thiên hà hình chiếc bánh rán dẹt
hoặc hình các vách ngăn được đặt trên bề mặt của chúng. Điều còn kỳ lạ
hơn nữa là những khoảng trống rỗng này lại liên thông với nhau tạo thành
một mạng lưới khổng lồ. Bạn có thể đi từ khoảng trống này sang khoảng
trống khác mà không phải vượt qua những chiếc bánh rán dẹt hoặc các
vách ngăn. Vũ trụ thành ra giống như một miếng bọt biển: nếu bạn xuất
phát từ một hốc nào đó, bạn có thể tới một hốc bất kỳ nào khác theo một
mê lộ, tất nhiên là phức tạp, nhưng không bao giờ phải cắt ngang miếng bọt
biển đó.
Đúng là kỳ lạ thật! Vậy nhà vật lý thiên văn có biết tấm thảm Vũ trụ tuyệt
vời đó đã được dệt nên bằng cách nào không?
Không và đây chính là điểm yếu! Về chuyện hình thành những cấu trúc này
chúng ta còn rất mù mờ. Vấn đề càng trở nên nghiêm trọng hơn nữa vì
chúng ta biết rằng Vũ trụ được xuất phát từ một trạng thái hầu như hoàn
toàn trơn tru và đồng nhất. Tôi đã nói với ông ở trên về bức xạ hóa thạch
được phát hiện bởi Penzias và Wilson, đó là nhiệt còn sót lại từ ngọn lửa
sáng thế và tới chúng ta từ một thời xa xăm khi mà Vũ trụ còn trẻ, mới
được 300.000 năm tuổi. Bức xạ này có vẻ như cực kỳ đồng đều. Trước khi
vệ tinh COBE được phóng lên quỹ đạo, các nhà vật lý thiên văn biết rằng
nhiệt độ của bức xạ hóa thạch (khoảng – 270
o
C) từ xó xỉnh này tới xó xỉnh
