lắng, đau khổ nào. Tôi chỉ đơn giản không lo lắng! Cho nên, điều này cũng
giống như cái chết: khi bạn chết thì bạn chết”.
Khổng Tử được một học trò hỏi: “Điều gì sẽ xảy ra sau cái chết?”. Khổng
Tử đáp: “Đừng lãng phí thời gian. Khi ngươi ở trong nấm mồ của mình, hãy
nằm xuống và suy nghĩ về điều đó, sao phải phiền lòng vào lúc này?”.
Nỗi sợ về những gì sẽ xảy ra khi bạn chết là không cần thiết. Điều gì xảy ra
sẽ xảy ra – và dù sao thì bạn cũng không thể làm gì trước được. Bạn không
biết nên sẽ không có yêu cầu làm bài tập về nhà, chuẩn bị sẵn những câu
hỏi mà bạn sẽ được hỏi hoặc loại người nào mà bạn sẽ gặp, học tập nhân
cách của họ, ngôn ngữ của họ… Chúng ta không biết gì cả; không cần phải
lo lắng. Đừng lãng phí thời gian.
***
Các tín đồ của Rumi không có nhiều kinh sách lớn, không có bất kỳ nghi lễ
nào ngoại trừ động tác xoay người, và một vài bài thơ đẹp của Jalaluddin
Rumi mà ông từng hát sau mỗi lần xoay và ngã. Ông ấy sẽ đứng dậy và sẽ
lại say – trong cơn say đó, ông ấy sẽ hát một ca khúc, và những ca khúc này
đã được thu thập lại. Đó là tài liệu duy nhất mà các đồ đệ của Rumi có
được.
Rumi nói: “
Chúng ta là tấm gương”, đó là điều mà ta đã nói đi nói lại;
rằng chúng ta không phải là người thực hiện, chúng ta chỉ là tấm gương.
Đừng đồng nhất với việc bạn làm, với hành động của bạn; hãy là người
chứng kiến, chỉ là người quan sát thôi. Nhưng chúng ta được dạy những
điều cần thiết nhất của cuộc sống, chúng ta được dạy mọi kiểu ngu ngốc.
Điều quan trọng nhất chính là nghệ thuật quan sát.
Rumi đúng khi cho rằng: “
Chúng ta là tấm gương và cũng là khuôn
mặt phản chiếu trong đó”. Chúng ta là người quan sát và là người được
quan sát. Không có gì tách biệt giữa chúng ta và sự hiện hữu. Chúng ta là
