của mình. Toussaint Louverture, bản thân đã từng là một nô lệ dám thách thức một
hoàng đế, đã đọc và chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi các tác phẩm của Epictetus. Nhà tư
tưởng chính trị John Stuart Mill đã viết về Marcus Aurelius và chủ nghĩa khắc kỷ
trong tác phẩm On Liberty
41
, xem đó là “sản phẩm đạo đức cao cấp nhất của tư
tưởng cổ xưa.”
Nhà văn Ambrose Bierce, một cựu chiến binh có huân chương trong Nội Chiến và là
người cùng thời với Mark Twain và H.L.Mencken, đã từng giới thiệu Seneca, Marcus
Aurelius và Epictetus với các nhà văn thiết tha gửi thư cho ông, nói rằng họ muốn
ông dạy cho họ cách “làm thế nào để làm một khách mời xứng đáng tại bàn tiệc của
các vị thần?” Theodore Roosevelt, sau nhiệm kỳ tổng thống của mình, đã dành tám
tháng để thám hiểm (và suýt chết trong) một khu rừng chưa ai biết đến ở Amazon,
và trong số tám cuốn sách ông mang theo trong chuyến hành trình, hai trong số đó
là cuốnMeditations
42
của Marcus Aurelius và Enchiridion
43
của Epictetus.
Beatrice Webb, nhà cải cách xã hội người Anh phát minh ra khái niệm thương lượng
tập thể, nhắc về cuốn Meditationsmột cách rất trìu mến trong hồi ký của mình như
một “chỉ dẫn của lòng sùng kính.” Dòng họ Percy, triều đại chính trị, văn chương và
trồng trọt nổi tiếng của miền Nam (LeRoy Percy, thượng nghị sĩ Hoa Kỳ. William
Alexander Percy, với tự truyệnLanterns on the Levee
44
, và Walker Percy, cuốn The
Moviegoer
45
) đã cứu hàng ngàn sinh mạng trong trận lụt năm 1927, được biết đến
rộng rãi là những người trung thành với các tác phẩm của các nhà khắc kỷ, bởi vì
như một người trong số họ viết: “Khi tất cả mất đi, thì nó vẫn trụ vững.”
Vào năm 1908, Robert Hale Ives Goddard, nghị sĩ, đồng thời là nhân viên ngân hàng
và nhà tư bản công nghiệp, đã tặng một bức tượng cưỡi ngựa của hoàng đế Marcus
Aurelius cho Đại học Brown. Khoảng 80 năm sau, nhà thơ và là tù nhân chính trị của
Liên Xô, Joseph Brodsky đã viết trong tiểu luận nổi tiếng của ông về phiên bản ban
đầu của bức tượng Marcus Aurelius ở Rome rằng “Nếu Meditations là đồ cổ, chúng ta
chính là đống đổ nát.”
Ngày nay, Bill Clinton đọc lại Marcus Aurelius mỗi năm. Ôn Gia Bảo, cựu thủ tướng
của Trung Quốc, tuyên bố rằngMeditations là một trong hai cuốn sách mà ông luôn
mang theo khi đi đâu xa và đã đọc nhiều hơn một trăm lần. Nhà đầu tư và là tác giả
bán chạy nhất, Tim Ferriss gọi chủ nghĩa khắc kỷ là “hệ điều hành” của mình, và
theo truyền thống của những người đi trước, ông đã áp dụng nó thành công ở Thung
lũng Silicon.
Bạn có thể không xem mình là một “triết gia”, nhưng một lần nữa, hầu hết những
người đàn ông và phụ nữ này cũng cảm thấy như bạn. Tuy nhiên, theo mọi cách
định nghĩa, họ lại là các triết gia. Và bây giờ bạn cũng thế. Bạn đã là một con người
