Tôi không thể không vẽ bức tranh này, nhưng sao tôi thấy băn khoăn, lo
lắng quá! Có khi tôi tưởng chừng rồi sẽ chẳng ra gì hết. Và những lúc ấy tôi
lại nghĩ: tại sao số phận lại trớ trêu đặt cây bút vẽ vào tay tôi làm gì? Thật là
một cuộc sống khổ ải! Lại có khi tôi cảm thấy mình dũng mãnh đến nỗi dù
có phải chuyển núi dời sông tôi cũng sẵn sàng. Và những khi ấy tôi nghĩ:
hãy nhìn đi, hãy nghiên cứu, chọn lọc. Hãy vẽ hai cây phong của Duishen và
Altynai, chính hai cây phong đã cho tuổi thơ của mày bấy nhiêu giây phút
sướng vui, mặc dù mày không biết rõ sự tích của chúng. Hãy vẽ một đứa bé
đi chân không, da rám nắng. Nó trèo lên cao, thật là cao và ngồi lên một
cành phong, đôi mắt hân hoan nhìn vào cõi xa xăm kì ảo.
Hay là vẽ bức tranh đề là “Người thầy đầu tiên”. Đó có thể là lúc
Duishen bế trẻ con qua con suối và cạnh đấy, trên những con ngựa no nê
hung dữ, những con người đần độn, mũ da cáo đỏ đi qua đang chế giễu
ông…
Nếu không, thì hãy vẽ người thầy giáo tiễn Altynai lên tỉnh. Mày còn
nhớ khi ông cất tiếng gọi Altynai lần cuối cùng! Hãy vẽ một bức tranh như
thế, sao cho bức tranh ấy giống như tiếng gọi của Duishen mà đến nay
Altynai vẫn còn nghe vẳng lại, sẽ vang dội mãi trong lòng mỗi người.
Tôi tự nhủ như vậy. Tôi tự nhủ điều này điều nọ khá nhiều, nhưng tôi
không phải bao giờ cũng làm được… ngay giờ đây tôi cũng chưa biết bức
tranh tôi vẽ sẽ ra sao. Nhưng có một điều tôi biết chắc: tôi sẽ tìm tòi.
Nguyễn Ngọc Bằng & Cao Xuân Hạo & Bồ Xuân Tiến dịch
