1.
MAKAR CHUDRA
•
Maxim Gorky
(Макар Чудра, 1928, Nga)
Từ biển khơi thổi về một làn gió ướt và lạnh truyền đi khắp thảo
nguyên điệu nhạc trầm ngâm của tiếng sóng xô vào bờ và tiếng thì thầm của
cỏ cây miền duyên hải. Thỉnh thoảng từng cơn gió lại cuốn theo những chiếc
lá vàng nhăn nheo và hắt nó vào đống lửa, khiến cho ngọn lửa bùng to lên;
bóng tối của đêm thu vây quanh chúng tôi chốc chốc lại rùng mình, sợ sệt
lùi ra xa, hé mở cho chúng tôi thoáng thấy bên trái là cảnh thảo nguyên
mênh mông, bên phải là biển rộng bát ngát và ngay trước mặt tôi là bóng
dáng Makar Chudra, lão xư gan già đang chăn bầy ngựa của khu trại du mục
ở cách chúng tôi dăm chục bước.
Không hề bận tâm đến những đợt gió lạnh thổi tung hai tà áo để lộ bộ
ngực lông lá và phũ phàng quạt vào mình mẩy, lão chống khuỷu tay nằm
nghiêng trong một tư thế đẹp và khoẻ, mặt ngoảnh về phía tôi, rít từng hơi
đều đặn cái tẩu to tướng rồi phun ra từ mồm và mũi những đám khói dày
dặc, mắt đăm đăm nhìn qua đầu tôi vào cái khoảng tối im phăng phắc của
thảo nguyên, và cứ thế nói chuyện với tôi thao thao, không hề làm lấy một
cử động nào để tránh những cơn gió lạnh thốc vào áo.
— Thế là anh vẫn đi lang thang hử? Hay lắm! Anh chọn cái kiếp ấy là
hay tuyệt đấy, anh bạn ạ. Chính phải thế: đi đây đi đó mà nhìn, mà xem, rồi
đến khi nhìn đã chán thì nhắm mắt xuôi tay mà chết – chỉ cần thế thôi!
Lão lắng nghe tôi cãi lại cái câu “chính phải thế” của lão với một vẻ
hoài nghi rõ rệt, rồi nói tiếp:
— Cuộc sống ư? Hề! Anh cần đếch gì? Chính anh cũng là cuộc sống
đấy chứ còn gì? Không có anh người ta vẫn sống và sẽ còn sống nữa. Chả
