Ở nơi đày ải
ÔNG GIÀ XÊMIÔN, biệt hiệu là ông Lý Sự, và một thanh niên người
Tácta không ai biết rõ tên, cùng ngồi với nhau cạnh đống lửa bên bờ sông;
còn ba người chèo thuyền khác thì ngồi trong lều. Ông già Xêmiôn tuổi trạc
sáu mươi, người xương xương, rụng hết cả răng, nhưng có đôi vai to bè bè
và vẻ người trông còn khỏe mạnh, đang ngà ngà say; lẽ ra ông ta đã vào lều
đi ngủ từ lâu, nhưng vì trong túi còn chai rượu hơn một lít nên ông sợ cánh
trẻ nằm trong lều lại chấm mút tí rượu của ông. Anh thanh niên người Tácta
đang bị ốm, anh ta dằn vặt đau đớn, mình quấn những tấm áo rách bươm,
và luôn miệng kể rằng ở miền quê tỉnh Ximbiếc
[80]
sướng, ở đấy anh ta còn để lại một người vợ trẻ đẹp, khôn ngoan. Anh ta
trạc tuổi hai mươi lăm, không hơn, nhưng bây giờ qua ánh lửa bập bùng,
gương mặt anh ta nhợt nhạt, ốm yếu trông chỉ như một cậu bé con.
- Tất nhiên là ở đây chẳng phải là thiên đường, - ông Lý Sự nói. - Mắt cậu
cũng thấy đấy: sông nước, bến bờ trơ trụi, chung quanh toàn đất sét là đất
sét, không còn gì khác nữa... Lễ Thánh qua lâu rồi, mà băng vẫn trôi trên
sông, sáng nay lại còn có tuyết rơi nữa.
- Thật khổ! Thật khổ! - anh chàng Tácta kêu lên và đưa mắt nhìn quanh với
vẻ sợ hãi.
Cách đấy chừng mười bước là dòng sông lạnh ngắt, đen sẫm, dòng sông
đang rì rầm trôi đi, nước thúc vào bờ đất nham nhở và cuốn nhanh về phía
biển xa xôi. Ngay sát bên bờ, trong bóng đêm hiện rõ hình chiếc sà lan mà
những người lái đò gọi là cái “thuyền”. Trên bờ xa tít bên kia và những đám
lửa khi tỏ khi mờ ngoằn ngoèo trườn đi như rắn bò: đó là người ta đang đốt
cỏ khô tích trữ từ năm ngoái. Đằng sau những con rắn lửa ấy lại vẫn là màn
